Η ιστορία των σχέσεων ανάμεσα στην εβραϊκή κοινότητα Ιωαννίνων, τις ελληνοχριστιανικές αρχές και τους χριστιανούς κατοίκους της πόλης από το 1913 και την ένταξη των Ιωαννίνων στην Ελλάδα, μέχρι τον εκτοπισμό της πλειοψηφίας των Εβραίων της πόλης τον Μάρτιο του 1944.

Καλύβας, Δημήτρης (2022-08)

Thesis

Η εργασία αυτή επικεντρώνεται σε ένα ζήτημα με πολλές επιμέρους διαστάσεις, που αφορά τις σχέσεις των Ρωμανιωτών εβραίων των Ιωαννίνων με τους χριστιανούς κατοίκους της πόλης την περίοδο 1913 έως και το έτος 1944 όταν και έλαβε χώρα ο συστηματικός εκτοπισμός τους από την πόλη. Στη διπλωματική, γίνεται αναφορά σε κομβικής σημασίας ιστορικά γεγονότα τα οποία και καθόρισαν την πορεία της χώρας σε διεθνές επίπεδο καθώς και τις κοινωνικές σχέσεις στο εσωτερικό του κράτους. Μεταξύ των σημαντικότερων γεγονότων που αναλύονται είναι το Πρωτόκολλο της Κέρκυρας το 1914, ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος, η Μικρασιατική καταστροφή του 1922 καθώς και ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος. Τα γεγονότα αυτά μελετώνται κριτικά, αφενός λόγω του ότι οδήγησαν στην αλλαγή των συνόρων του κράτους και, άρα, της σύνθεσης του πληθυσμού, όπως και, αφετέρου, λόγω του ότι οδήγησαν σε κοινωνικές, πολιτικές και οικονομικές μεταβολές. Λόγω του ότι η Ελλάδα ήδη αντιμετώπιζε προβλήματα σε επίπεδο παραγωγής, υποδομών και δυνατότητας εξυπηρέτησης των αναγκών του διαρκώς αυξανόμενου πληθυσμού της, καθώς και διατήρησης της ασφάλειας των συνόρων της, τα προβλήματα ήταν πολυάριθμα για την κυβέρνηση του κράτους. Οι μειονότητες αντιμετωπίστηκαν σταδιακά ως ένας πληθυσμός που «επιβάρυνε» το κράτος και την κοινωνία, αν και αυτό δεν παρατηρήθηκε σε συστημικό, κατ’ ανάγκη, επίπεδο, όσο περισσότερο ανάμεσα στους κοινωνικούς σχηματισμούς. Οι Ρωμανιώτες εβραίοι των Ιωαννίνων, αντίστοιχα, την περίοδο που μελετάται, παρότι διέθεταν ίσα δικαιώματα και υποχρεώσεις με τα λοιπά μέλη της κοινωνίας της πόλης, αντιμετώπιζαν κοινωνικό ρατσισμό που προέρχονταν κυρίως από το φόβο και την ανασφάλεια. Ωστόσο, μέχρι και την κατάληψη των Ιωαννίνων από τις γερμανικές δυνάμεις, τα μέλη της κοινότητας δεν αντιμετώπισαν συστηματικές διακρίσεις, ιδίως από μέρους του κράτους. Η κατάσταση επιδεινώθηκε άμεσα την περίοδο 1943 – 1944 οδηγώντας σε θανάτους εκατομμυρίων ανθρώπων σε όλη την Ευρώπη, μαζικές διώξεις και κύματα μετανάστευσης από την Ελλάδα σε άλλα γειτονικά και ασφαλέστερα κράτη. Το Ολοκαύτωμα έμελλε να αλλάξει για πάντα τη σύσταση του πληθυσμού στα Ιωάννινα και την Ελλάδα και να αποτελέσει ένα από τα μεγαλύτερα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας.

Collections: