Ευρωπαϊκή εξωτερική πολιτική και ασφάλεια στον 21ο αιώνα. Η σημασία για την Ελλάδα
In the 21st century, the European Union is facing original challenges along with great dilemmas but at the same time, fresh opportunities and possibilities emerge. The 21st century is marked by instability and developments in the European Union’s foreign and security policy, especially in the current period of global destabilization, require special analysis. One of the most important and at the same time most controversial EU policies is the Common Foreign and Security Policy. The CFSP, due to its specificity, has not undergone the development, experienced by other common EU policies. For this reason, the EUs international role in the globalized and at the same time changing international setting, is lacking pace and appears sluggish. The EU wants to be a protagonist, but the leading roles of the political scene have belonged to others for many years. Without an integrated European foreign and security policy, the goal of an “autonomous EU” seems at least utopian. Greece as a member state of the European Union has shown particular zeal for the further development of this delicate sector. Greece has placed special emphasis on the developments and events of the Common Foreign and Security Policy of the European Union, as the country’s expectations from the second pillar of the Maastricht Treaty were and remain high. Greece’s goal was the continuous improvement and development of CFSP and CSDP, so that they in turn can be an adequate provider of security for our country. This dissertation will seek to clarify whether the European Union can be reinforced and obtain the key role it deserves on the international stage in the future and whether Greek security issues can be taken under the protection of a common European policy. Under no circumstances, however, can Greece expect a common European military response through the CSDP in the event that a non-EU Member State threatens its territorial integrity.
Thesis
Η Ευρωπαϊκή Ένωση στον 21ο αιώνα βρίσκεται αντιμέτωπη με νέες μεγάλες προκλήσεις, νέα μεγάλα διλήμματα αλλά και νέες ευκαιρίες και δυνατότητες. Ο 21ος αιώνας χαρακτηρίζεται από αστάθεια και οι εξελίξεις που αφορούν την εξωτερική πολιτική και την ασφάλεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ιδιαίτερα στη σημερινή περίοδο παγκόσμιας αποσταθεροποίησης, χρήζουν ιδιαίτερης ανάλυσης. Μια από τις σημαντικότερες αλλά και παράλληλα πιο αμφιλεγόμενες πολιτικές της ΕΕ είναι η Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφάλειας. Η ΚΕΠΠΑ, λόγω της ιδιαιτερότητας της, δεν γνώρισε την ανάπτυξη που γνώρισαν οι υπόλοιπες κοινές πολιτικές της ΕΕ. Για το λόγο αυτό ο διεθνής ρόλος της ΕΕ στο παγκοσμιοποιημένο και ταυτοχρόνως μεταβαλλόμενο διεθνές περιβάλλον παρουσιάζει αρρυθμίες και μία υποτονικότητα. Η ΕΕ θέλει να είναι πρωταγωνιστής, όμως οι πρωταγωνιστικοί ρόλοι στην πολιτική σκηνή ανήκουν σε άλλους εδώ και πολλά χρόνια. Χωρίς μία ολοκληρωμένη ευρωπαϊκή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας, ο στόχος της «αυτόνομης ΕΕ», μοιάζει τουλάχιστον ουτοπικός. Η Ελλάδα ως χώρα-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχει επιδείξει ιδιαίτερο ζήλο για την περαιτέρω ανάπτυξη του ευαίσθητου αυτού τομέα. Έχει δώσει ιδιαίτερη έμφαση στις εξελίξεις και στα δρώμενα της Κοινής Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτική Ασφάλειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς οι προσδοκίες της χώρας μας από τον δεύτερο πυλώνα της Συνθήκης του Μάαστριχτ ήταν και παραμένουν μεγάλες. Επιδίωξη της Ελλάδας ήταν οι συνεχής βελτίωση και ανάπτυξη της ΚΕΠΠΑ και ΚΠΑΑ, ώστε αυτές με τη σειρά τους να αποτελέσουν έναν επαρκή πάροχο ασφάλειας για την χώρα μας. Μέσα από την εργασία θα επιχειρηθεί να αποσαφηνιστεί κατά πόσο η Ευρωπαϊκή Ένωση θα μπορέσει να θωρακιστεί και να έχει στο μέλλον τον πρωταγωνιστικό ρόλο που της αρμόζει στη διεθνή σκηνή και κατά πόσο τα ελληνικά ζητήματα ασφάλειας μπορούν να καλυφθούν από την «ομπρέλα» μιας κοινής ευρωπαϊκής πολιτικής. Σε καμία περίπτωση πάντως, η Ελλάδα δεν μπορεί να περιμένει μέσω της ΚΠΑΑ μία ευρωπαϊκή κοινή στρατιωτική απάντηση, σε περίπτωση που ένα μη κράτος-μέλος της ΕΕ απειλήσει την εδαφική της ακεραιότητα.