Η πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε περιόδους κρίσης - Η εσωτερική δυναμική της διαχείρισης κρίσεων και το μέλλον της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης

Παναγιώτα Μαυρίδου, Παναγιώτα (2021)

Thesis

Η Ευρωπαϊκή Ένωση κλήθηκε να αντιμετωπίσει από τις αρχές της τελευταίας δεκαετίας μια σειρά απειλητικών κρίσεων για το ευρωπαϊκό οικοδόμημα, όντας σε μεγάλο βαθμό θεσμικά απροετοίμαστη. Υπό την εντύπωση μιας μόνιμης κατάστασης διαχείρισης κρίσεων, η Ένωση είχε να διαχειριστεί σε σύντομο χρονικό διάστημα την ευρωπαϊκή οικονομική κρίση της Ευρωζώνης, το μεταναστευτικό και προσφυγικό φαινόμενο, την πρωτοφανή αποχώρηση ενός κράτους μέλους από την Ευρωπαϊκή Ένωση και την τρέχουσα κρίση της πανδημίας του κορωνοϊού. Μπορεί σε πολλές των περιπτώσεων η Ευρωπαϊκή Ένωση και η ευρωπαϊκή πολιτική διακυβέρνησης εν τέλη να μην κατάφεραν να επιλύσουν μακροπρόθεσμα όλες τις προκλήσεις, προσπάθησε ωστόσο, να αναπτύξει ένα δίκτυο διαδικασιών, με στόχο την δημιουργία μιας κοινής γραμμής αντιμετώπισης, σε συνεργασία με τα κράτη μέλη, περιορίζοντας ταυτόχρονα όσο το δυνατόν περισσότερο τις επικείμενες επιπτώσεις. Στην προσπάθεια διαχείρισης των διάφορων προκλήσεων, αναπτύχθηκαν νέοι μηχανισμοί και εργαλεία αντιμετώπισης των απειλών, ενώ σημειώθηκαν και σημαντικές μεταρρυθμίσεις των ήδη υπάρχων ευρωπαϊκών θεσμών. Οι συνεχόμενες προκλήσεις έφεραν αποσπασματικές ενέργειες ενώ έδειξαν σε μεγάλο βαθμό τον διακυβερνητικό χαρακτήρα των κρατών μελών εν όψη των διαπραγματεύσεων, ενώ τόνισαν και την έλλειψη αλληλεγγύης μεταξύ των χωρών. Υπό το πρίσμα των προαναφερόμενων χαρακτηριστικών, η παρούσα διπλωματική εργασία αναλύει τέσσερις βασικές κρίσεις των τελευταίων δέκα ετών και αναζητά μοτίβα στην αντιμετώπιση και διαχείριση των κρίσεων σε ευρωπαϊκό επίπεδο, προσπαθώντας ταυτόχρονα να εξαχθούν συμπεράσματα για το μέλλον της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης μέσα από την εσωτερική δυναμική της διαχείρισης των ευρωπαϊκών κρίσεων. Στο πλαίσιο μιας συγκριτικής ανάλυσης των κρίσεων, αναλύονται τόσο η ταχύτητα ανταπόκρισης και οι εμπλεκόμενοι δρώντες κατά την διαχείριση, όσο και τα εργαλεία αντιμετώπισης και τα ανακύπτοντα εμπόδια. Εάν η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν μπορέσει να διαχειριστεί αποτελεσματικά τις οποίες κρίσεις, δεν θα μπορέσει μελλοντικά να επιτευχθεί το όραμα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, διότι θα υπάρχουν μελανά σημεία τα οποία πάντα θα αιωρούνται. Η εκπόνηση της μεταπτυχιακής διατριβής γίνεται μέσω μιας βιβλιογραφικής ανασκόπησης, αποτελούμενη από πρωτογενείς και δευτερογενείς πηγές και επίσημα ευρωπαϊκά έγγραφα.