Η Αρχή της Αυτοδιάθεσης των Λαών. Διεθνές Δίκαιο και Δημιουργία Κρατών
Thesis
Η αρχή της αυτοδιάθεσης των λαών αποτελεί σημείο κλειδί για τη διεθνή κοινότητα, καθώς από την αρχή του μεσοπολέμου έως και τις μέρες μας συνιστά το κυριότερο μέσο για τη δημιουργία νέων κρατών, τόσο μέσα από ειρηνικές διαδικασίες όσο και μέσα από διαδικασίες γεμάτες εντάσεις. Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι μέσα από εκτενή έρευνα τόσο σε πρωτογενείς όσο και δευτερογενείς πηγές να οδηγήσει τον αναγνώστη στην πλήρη κατανόηση της έννοιας της αρχής της αυτοδιάθεσης καθώς και σε αυτήν του κράτους, μαζί με τα έννομα αποτελέσματα που επιφέρει, πάντα υπό το πλαίσιο του διεθνούς δικαίου. Υπό αυτό το πρίσμα οριοθετούνται οι κανόνες που απαιτούνται για τη δημιουργία νέων κρατών καθώς και ο ρόλος της απόσχισης σε αυτή τη διαδικασία. Κάθε προσπάθεια ορισμού της έννοιας του κράτους περιλαμβάνει το έδαφος, το λαό και την πολιτική εξουσία, αποτελώντας και τα συστατικά του στοιχεία, με την έννοια της αναγνώρισης να έχει πολιτική σημασία χωρίς να προσδίδει έννομα αποτελέσματα. Κάθε κράτος έχει διττή δομή και ως εκ τούτου και η κρατική κυριαρχία αποκτά διττή υπόσταση: τόσο εσωτερική όσο και εξωτερική, αφορώντας αφενός τις κάθετες σχέσεις μέσα στο κράτος και αφετέρου τις οριζόντιες σχέσεις στο διεθνές σύστημα. Η αρχή της αυτοδιάθεσης τονίζεται αρκετά μέσα στον ρου της ιστορίας με το πρώτο δεσμευτικού χαρακτήρα κείμενο που την αναφέρει να είναι ο Χάρτης των Ηνωμένων Εθνών. Η αρχή της αυτοδιάθεσης συνδέεται άμεσα με την εποχή της αποαποικιοποίησης, κυρίως υπό την πτυχή της εξωτερικής αυτοδιάθεσης και της δημιουργίας νέων κρατών. Ωστόσο, στα νέα ανεξάρτητα κράτη πρέπει να δίνεται η δυνατότητα στην ελεύθερη επιλογή κοινωνικοπολιτικού συστήματος και στην αντιπροσώπευση του συνόλου του πληθυσμού σε αυτό, γεγονός που καλύπτεται από την πτυχή της εσωτερικής αυτοδιάθεσης. Όμως τι γίνεται όταν ένα κράτος προσπαθεί να δημιουργηθεί εις βάρος ενός ήδη κυρίαρχου κράτους και χωρίς τη συγκατάθεσή του; Οι περιπτώσεις αυτές αφορούν τις αποσχίσεις, οι οποίες αν και εκ πρώτης ματιάς δε συνάδουν με το διεθνές δίκαιο καθώς εναντιώνονται στην αρχή της εδαφικής ακεραιότητας, υπάρχουν περιπτώσεις που δεν υπάρχει άλλη επιλογή και αποτελούν την έσχατη λύση. Οι αποσχιστικές περιπτώσεις ανά τον κόσμο είναι πάρα πολλές, με αυτές του Κοσόβου και της μονομερούς ανακήρυξης της Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου να αφορούν την Ελλάδα άμεσα, επομένως είναι καίριας σημασίας η ενδελεχής μελέτη και κατανόηση όσων εξετάζονται στην παρούσα εργασία ως προς τη διερεύνηση των συγκεκριμένων περιπτώσεων και άλλων παρόμοιων.