Ο ρόλος των υπηρεσιών πληροφοριών στην εθνική ασφάλεια του κράτους: η περίπτωση της Ελλάδας

Φαβάτσης, Θωμάς (2022-01)

Abstract The purpose of this paper is to highlight the key contribution of the Intelligence Services in defending the good of National Security and their specific connection with Greece. Security is an issue that has been at the "heart" of International Relations since its inception as an academic discipline. Despite its importance, both academically and empirically, it remains a controversial concept, without the academic community having come up with a commonly accepted definition. Coming to the more specific issue of National Security, its modern view includes a multitude of dimensions and threats, which extend beyond the military security with which it was intertwined during the Cold War. This paper approaches the three main dimensions of National Security (military, economic and political security), both in the general context of the nation-state and in the specific country in question. In the field of military security, the Intelligence Services are called upon to clarify both the magnitude of the military power of the adversary states and the intention to use it. In particular, Greece, which is in a constant military confrontation with its eastern neighbors, needs the intelligence support that will allow it, to face this threat both in terms of military power and political intentions. The importance of financial security has multiplied in modern times. Intelligence Services through financial espionage at its various levels (macroeconomic, microeconomic, financial counterintelligence) are called upon to play an important role in defending it. Greece, which has been in a difficult economic situation for the last decade and is connected to the global economic developments, can benefit the most from the provision of financial information. Finally, the Intelligence Services ensure the organizational stability of the states and through their action assist the decision-making by the leaders and in general the implementation of the political aspirations. On the other hand intelligence services have features that could pose a threat to democracy itself. Modern states have responded to this problem by creating a multi-level control system. The failures of the past, but also the threats that Greece faces have demonstrated the need of reforming the Greek Intelligence Services in order for them to become more effective in defending the country's National Security

Thesis

Σκοπός της παρούσας εργασίας αποτελεί η ανάδειξη της καίριας συμβολής των Υπηρεσιών Πληροφοριών στην προάσπιση του αγαθού της Εθνικής Ασφάλειας και η ειδικότερη διασύνδεση τους με την Ελλάδα. Η ασφάλεια αποτελεί ένα θέμα που βρίσκεται στην «καρδιά» των Διεθνών Σχέσεων από την ίδρυση τους ως ακαδημαϊκό κλάδο. Παρ΄ όλη την σπουδαιότητα τόσο σε ακαδημαϊκό όσο και σε εμπειρικό επίπεδο, παραμένει μια αμφιλεγόμενη έννοια, χωρίς η ακαδημαϊκή κοινότητα να έχει καταλήξει σε ένα κοινά αποδεκτό ορισμό. Ερχόμενοι στο ειδικότερο θέμα της Εθνικής Ασφάλειας, η σύγχρονη θεώρηση της περιλαμβάνει μία πληθώρα διαστάσεων και απειλών, οι οποίες εκτείνονται πέραν της στρατιωτικής ασφαλείας με την οποία ήταν συνυφασμένη κατά την διάρκεια του ψυχρού πολέμου. Στην παρούσα εργασία αναλύονται οι τρεις βασικές διαστάσεις της Εθνικής Ασφάλειας (στρατιωτική, οικονομική και πολιτική ασφάλεια), τόσο στο γενικότερο πλαίσιο του έθνους-κράτους όσο και στο ειδικότερο της προς εξέταση χώρας. Στο τομέα της στρατιωτικής ασφάλειας οι Υπηρεσίες Πληροφοριών καλούνται να αποσαφηνίσουν τόσο το μέγεθος της στρατιωτικής ισχύος των αντιπάλων κρατών όσο και την πρόθεση να την χρησιμοποιήσουν. Ειδικότερα η Ελλάδα, βρισκόμενη σε μία διαρκή στρατιωτική αντιπαράθεση με τους εξ ανατολών γείτονες της, χρειάζεται την πληροφορική υποστήριξη που θα της επιτρέψει να αντιμετωπίσει αυτήν την απειλή σε επίπεδο στρατιωτικής ισχύος και σε επίπεδο πολιτικών προθέσεων. Η σημασία της οικονομικής ασφάλειας έχει πολλαπλασιαστεί στην σύγχρονη εποχή. Οι Υπηρεσίες Πληροφοριών μέσο της οικονομικής κατασκοπείας στα διάφορα επίπεδα της καλούνται να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην προάσπιση της. Η Ελλάδα βρισκόμενη σε μία οικονομική δυσπραγία την τελευταία δεκαετία και όντας συνδεμένη με τις παγκόσμιες οικονομικές εξελίξεις, δύναται να επωφεληθεί τα μέγιστα από την παροχή οικονομικής πληροφόρησης. Τέλος οι Υπηρεσίες Πληροφοριών, διασφαλίζουν την οργανωτική σταθερότητα των κρατών και μέσω της δράσης τους υποβοηθούν την λήψη αποφάσεων από τους ηγέτες και εν γένει την υλοποίηση των πολιτικών επιδιώξεων. Η ίδιες όμως υπηρεσίες διαθέτουν χαρακτηριστικά τα οποία δύναται να αποτελέσουν απειλή για την ίδια την δημοκρατία. Σε αυτό το πρόβλημα τα σύγχρονα κράτη έχουν απαντήσει με την δημιουργία ενός πολυεπίπεδου συστήματος ελέγχου. Οι αποτυχίες του παρελθόντος, αλλά και οι απειλές που αντιμετωπίζει η Ελλάδα έχουν καταδείξει την ανάγκη εξυγίανσης των ελληνικών Υπηρεσιών Πληροφοριών προκειμένου αυτές να καταστούν αποτελεσματικότερες στην προάσπιση της Εθνικής Ασφάλειας της χώρας.