Η Ήπειρος του Αλή Τεπελενλή πασά των Ιωαννίνων
English abstract_ _. There is no more discussed and contradictory personality of a local ruler of the later Ottoman era than that of the Pasha of Ioannina Ali Tepelenli (Tepedelenli). A personality who conspires, betrays, murders, establishes an empire within an empire and finally falls. The turbulent life of Ali Pasha, a historical figure who marked the history of the Ottoman Empire, the history of the wider area of Epirus and its residents, the history of the Greeks and the Albanians, arose, while he was still alive, the interest of Greek and foreign historian, travelers and writers, leading to the production of several works. Contemporary historiography mainly focuses on the relation of Ali with the Sublime Porte and his foreign policy towards the Great Powers of the time (Venice, Russia, England, France). This work focuses less on the foreign policy followed by Ali Pasha and more on his domestic policy and the impact that his centralized and personal government had on the economic and social life of his subjects. With no intention to be ignored, his lifecourse and personality are examined in relation to the impact they had on the inhabitants of his domain. Its aim, therefore, is to give a brief and at the same time comprehensive picture of the society, at all levels, of Epirus of Ali Pasha. Until the rise of Ali Pasha to power, the travelling wave was still being formed and travelling conditions were hard, especially for the region of Epirus. As Ioannina and the State of Ali Pasha entered the center of the international political scene, it began to receive visits from travelers, scholars, political and military spies without necessarily always being able to distinguish the role of each of them. Moreover, a great part of the work was based on the studies of all travel and bibliographical sources. Finally, studies and articles dealing with specific aspects of the history of the period have been used. It was my conscious choice not to use as bibliography works which are characterized by a “literary” style, works in a form of a reading and works in which there is no mention or reference to the sources.
Thesis
Δεν υπάρχει πιο πολυσυζητημένη και αντιφατική προσωπικότητα τοπικού ηγεμόνα της οθωμανικής περιόδου από αυτή του πασά των Ιωαννίνων, Αλή Τεπελενλή. Μία προσωπικότητα που συνωμοτεί, προδίδει, δολοφονεί, εδραιώνει μια αυτοκρατορία μέσα σε μία αυτοκρατορία και τελικά πέφτει. Η πολυτάραχη ζωή του Αλή πασά, μιας ιστορικής προσωπικότητας που σημάδεψε την ιστορία της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, την ιστορία της ευρύτερης Ηπείρου και των κατοίκων της, την ιστορία των Ελλήνων και των Αλβανών, κέντρισε, ενόσω βρισκόταν ακόμη εν ζωή, το ενδιαφέρον ελλήνων και ξένων ιστορικών, περιηγητών και λογοτεχνών οδηγώντας στην παραγωγή πληθώρα έργων. Η σύγχρονη ιστοριογραφία εστιάζει, κυρίως, στις σχέσεις του Αλή με τη σουλτανική εξουσία και στην εξωτερική του πολιτική απέναντι στις Μεγάλες Δυνάμεις της εποχής (Βενετία, Ρωσία, Αγγλία, Γαλλία). Η παρούσα εργασία επικεντρώνεται λιγότερο στην εξωτερική πολιτική που ακολούθησε ο Αλή πασάς και περισσότερο στην εσωτερική του πολιτική και στον αντίκτυπο που η συγκεντρωτική και προσωποπαγής διακυβέρνησή του είχε στην οικονομική και κοινωνική ζωή των υπηκόων του. Χωρίς να αγνοούνται η πορεία ζωής και η προσωπικότητά του, εξετάζονται σε συνάφεια με την επίδραση που αυτές είχαν στους κατοίκους της επικράτειάς του. Στόχος της, λοιπόν, είναι να δώσει μια σύντομη και συνάμα περιεκτική εικόνα της κοινωνίας, σε όλα τα επίπεδα, της Ηπείρου του Αλή πασά. Μέχρι την άνοδο του Αλή πασά στην εξουσία το περιηγητικό κύμα ήταν ακόμα υπό διαμόρφωση και οι συνθήκες των ταξιδιών δύσκολες, ειδικά για την περιοχή της Ηπείρου. Οι περισσότερες περιηγητικές αποστολές είχαν ως προορισμό τα νησιά του Αιγαίου και τη νότια Ελλάδα. Καθώς τα Ιωάννινα και το κράτος του Αλή πασά έμπαινε στο επίκεντρο της διεθνούς πολιτικής σκηνής, άρχισε να δέχεται επισκέψεις περιηγητών, λόγιων, πολιτικών και στρατιωτικών κατασκόπων, χωρίς απαραιτήτως να είναι πάντα ευδιάκριτος ο ρόλος του καθενός Ένα από τα παράγωγα αυτής της δραστηριότητας ήταν η δημιουργία ενός ικανοποιητικού αριθμού, σχετικά με τον Αλή και την επικράτειά του, κειμένων. Επιπλέον, μεγάλο μέρος της εργασίας βασίστηκε στις μελέτες ελλήνων και ξένων ιστορικών που κάνουν ευρεία χρήση όλων των περιηγητικών και βιβλιογραφικών πηγών. Τέλος, χρησιμοποιήθηκαν μελέτες και άρθρα που πραγματεύονται συγκεκριμένες πτυχές της ιστορίας της περιόδου. Συνειδητή επιλογή μου ήταν να μην χρησιμοποιηθούν ως βιβλιογραφία έργα που τα χαρακτηρίζει ύφος «λογοτεχνικό», έργα με μορφή αναγνώσματος και έργα από τα οποία απουσιάζει η παράθεση ή παραπομπή στις πηγές.