Ο Θεσμός των ανεξάρτητων αρχών (ΑΑ) στο Ελληνικό διοικητικό σύστημα

Κοτσίρης, Ιωάννης (2025)

ENGLISH ABSTRACT This thesis examines the evolution, functionality and challenges of Independent Authorities (IAs) in Greece, compared to international practices and patterns. As autonomous entities free from political and governmental interference, ΙAs have emerged as central institutions of modern governance, ensuring transparency, accountability and regulatory oversight in increasingly complex administrative systems. Drawing on legal, administrative and policy approaches, this research explores the historical development of ΙAs in Greece, their constitutional recognition in the 2001 revision and their operational frameworks in critical areas such as public recruitment, data protection and consumer rights. Case studies of key authorities, such as the Supreme Personnel Selection Board, the Data Protection Authority and the Consumer Advocate, demonstrate their contribution to governance, such as promoting meritocracy, safeguarding privacy and resolving disputes. However, challenges hinder their optimal functioning. The analysis identifies the need for systemic reforms to strengthen their independence and operational effectiveness. In addition, adapting to technological developments and addressing sustainability and inclusiveness are critical to ensure their relevance. The paper highlights the importance of IAs for modernizing governance in Greece and aligning with international standards, while advocating for their continuous evolution to meet emerging social and regulatory requirements.

Thesis

Η παρούσα διπλωματική εργασία εξετάζει την εξέλιξη, τη λειτουργικότητα και τις προκλήσεις των Ανεξάρτητων Αρχών (ΑΑ) στην Ελλάδα, σε σύγκριση με αντίστοιχες διεθνείς πρακτικές και μοτίβα. Ως αυτόνομες οντότητες απαλλαγμένες από πολιτικές και κυβερνητικές παρεμβάσεις, οι ΑΑ έχουν αναδειχθεί σε κεντρικά όργανα της σύγχρονης διακυβέρνησης, διασφαλίζοντας τη διαφάνεια, τη λογοδοσία και τη ρυθμιστική εποπτεία σε ολοένα και πιο πολύπλοκα διοικητικά συστήματα. Βασιζόμενη σε νομικές, διοικητικές και πολιτικές προσεγγίσεις, η παρούσα έρευνα διερευνά την ιστορική πορεία των ΑΑ στην Ελλάδα, τη συνταγματική αναγνώρισή τους κατά την αναθεώρηση του 2001 και τα λειτουργικά τους πλαίσια σε κρίσιμους τομείς όπως οι προσλήψεις στο δημόσιο, η προστασία των δεδομένων και τα δικαιώματα των καταναλωτών. Μελέτες περιπτώσεων βασικών αρχών, όπως το Ανώτατο Συμβούλιο Επιλογής Προσωπικού, η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα και ο Συνήγορος του Καταναλωτή, καταδεικνύουν τη συμβολή τους στη διακυβέρνηση, όπως η προώθηση της αξιοκρατίας, η διασφάλιση της ιδιωτικής ζωής και η επίλυση διαφορών. Ωστόσο, οι προκλήσεις εμποδίζουν τη βέλτιστη λειτουργία τους. Η ανάλυση εντοπίζει την ανάγκη συστημικών μεταρρυθμίσεων για την ενίσχυση της ανεξαρτησίας και της λειτουργικής τους αποτελεσματικότητας. Επιπλέον, η προσαρμογή στις τεχνολογικές εξελίξεις και η αντιμετώπιση της βιωσιμότητας και της συμμετοχικότητας είναι κρίσιμες για τη διασφάλιση της καταλληλότητας τους. Η εργασία υπογραμμίζει τη σημασία των ΑΑ για τον εκσυγχρονισμό της διακυβέρνησης στην Ελλάδα και την ευθυγράμμιση με τα διεθνή πρότυπα, ενώ τάσσεται υπέρ της συνεχούς εξέλιξής τους, ώστε να ανταποκρίνονται στις αναδυόμενες κοινωνικές και ρυθμιστικές απαιτήσεις.