Η Γεωπολιτική Θέση της Ελλάδας ως Παράγοντας Γεωπολιτικής Ισχύος στην Ανατολική Μεσόγειο τον 21ο αιώνα

Abstract

Η Ανατολική Μεσόγειος από την αρχαιότητα λειτούργησε ως ένας χώρος έντονων ανταγωνισμών και αλληλεπιδράσεων μεταξύ των οντοτήτων που την αποτελούσαν. Τον 21ο αιώνα εξακολουθεί να περιλαμβάνει τόσο σχέσεις καλής γειτονίας όσο και συγκρουσιακές σχέσεις μεταξύ των κρατών που την αποτελούν. Η παρούσα διπλωματική εργασία διερευνά τον ρόλο της γεωπολιτικής θέσης της Ελλάδας ως βασικού παράγοντα γεωπολιτικής ισχύος στην Ανατολική Μεσόγειο, τον 21ο αιώνα. Για να το πετύχει αυτό αξιοποίησε τις αρχές της νεορεαλιστικής προσέγγισης των Διεθνών Σχέσεων και της κλασσικής γεωπολιτικής, επιδιώκοντας τη σύνδεση μεταξύ ισχύος και γεωπολιτικής θέσης. Χρησιμοποιώντας ιστορικά γεγονότα, έρευνες επιφανών προσώπων στον χώρο των Διεθνών Σχέσεων, ακολουθώντας ποιοτική και ποσοτική ανάλυση δεδομένων και συγκριτική προσέγγιση σε ορισμένες περιπτώσεις, η εργασία επιδίωξε να εξάγει όσο το δυνατόν έγκυρα και αμερόληπτα αποτελέσματα. Στην διατριβή διερευνήθηκαν σε βάθος τα στατικά χαρακτηριστικά της γεωπολιτικής της θέσης όπως η γεωγραφική θέση, η μορφολογία και οι φυσικοί πόροι. Η θέση της στο σταυροδρόμι τριών ηπείρων, η θαλάσσια φύση της, η μεγάλη ακτογραμμή της καθώς και οι επιβεβαιωμένοι και εκτιμώμενοι φυσικοί πόροι που διαθέτει ή ενδεχομένως να διαθέτει, αποτελούν παράγοντες που αυξάνουν την γεωπολιτική της ισχύ και ενισχύουν την εικόνα της εντός των ορίων της Ανατολικής Μεσογείου. Επιπλέον, στην διατριβή μελετήθηκαν εκτενώς τα δυναμικά χαρακτηριστικά της γεωπολιτικής της θέσης όπως η δημογραφία, η στρατιωτική ισχύς και τεχνολογία, η οικονομία και η διπλωματία της. Τα αποτελέσματα σε αυτό το σημείο ήταν μεικτά, με ορισμένα από αυτά τα χαρακτηριστικά να αποτελούν αδύναμα σημεία της ελληνικής γεωπολιτικής θέσης, άλλα να εμφανίζουν θετικό πρόσημο ως προς την επίδρασή τους στην γεωπολιτική της ισχύ, προσπαθώντας ωστόσο να εξισορροπήσουν το αρνητικό πρόσημο που τα ίδια δημιούργησαν κατά το παρελθόν και άλλα να αυξάνουν εμφανώς την γεωπολιτική της ισχύ. Συνολικά, η εργασία κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η γεωπολιτική θέση της Ελλάδας έχει συμβάλει στην αύξηση της γεωπολιτικής της ισχύος στην Ανατολική Μεσόγειο, τον 21ο αιώνα, ενώ παράλληλα, σε αυτήν, διατυπώθηκαν και ορισμένες προτάσεις για αύξηση της γεωπολιτικής της ισχύος