| dc.description.abstract | Στην πτυχιακή μου εργασία καταπιάστηκα με το συγκεκριμένο θέμα «Ιωάννης Σταυριανός, (1804-1887), ένας Κύπριος στην ελληνική επανάσταση του 1821», γιατί θεωρώ ότι η διάσωση των απομνημονευμάτων του Ιωάννη Σταυριανού αποτελεί τη σημαντικότερη αλλά και τη μοναδική γραπτή μαρτυρία για τη συμμετοχή των Κυπρίων στην ελληνική επανάσταση του 1821. Η βασική πηγή πληροφοριών για τη ζωή και τη δράση του Ιωάννη Σταυριανού είναι το ίδιο το χειρόγραφό του, το οποίο έχω στην κατοχή μου, και φέρει τον τίτλο «Πραγματεία των περιπετειών του βίου μου και συλλογή διαφόρων αντικειμένων αγνώστων έτι εν τη ελληνική ιστορία». Το σωζόμενο χειρόγραφο μου το χάρισε η κ. Άννα Σταυριανού Ιουστίνου, τρισέγγονη του ήρωα και κόρη του Ιουστίνου Σταυριανού.
Στην εργασία μου αυτή καταπιάστηκα κυρίως με τη σχέση του Ιωάννη Σταυριανού με τη γενέτειρά του, τη Λόφου, την Ελληνική Επανάσταση και τη συμμετοχή των Κυπρίων σ’ αυτή και ειδικότερα τη συμμετοχή και τη δράση του Ιωάννη Σταυριανού. Έχω σταθεί, επίσης, στη συμμετοχή του Σταυριανού στη Ναυπλιακή επανάσταση και στην αυθεντική μαρτυρία του για τη δολοφονία του Καραϊσκάκη. Τέλος, ιδιαίτερη αναφορά κάνω στις ενέργειες της γενέτειράς του να ανεγείρουν μνημείο προς τιμή του και να μεταφέρουν τα λείψανά του από την Αθήνα πίσω στον τόπο που τον γέννησε.Ο Σταυριανός αναφέρει ως τόπο γέννησης του τη Λόφου, ένα χωριό της επαρχίας Λεμεσού με ξεχωριστή αρχιτεκτονική, το οποίο οφείλει την ονομασία του στο γεγονός ότι είναι κτισμένο πάνω σε λόφο. Αναφέρει χαρακτηριστικά στο χειρόγραφό του: «Ο πατήρ μου ονόματι Χατζή Σταυρινός κατήγετο από το χωρίον Λόφου της επαρχίας Λεμεσού… είχεν κτήματα, σπίτιν και μια φρακτήν, αμπέλιν εις την Αιγίσθου και τους Τρούλους».
Η ελληνική επανάσταση του 1821 για απελευθέρωση των Ελλήνων από την οθωμανική σκλαβιά βρίσκει τους Κύπριους σε εγρήγορση. Η συμμετοχή των Κυπρίων σε όλους τους εθνικούς αγώνες αποτελεί εθνικό χρέος και καθήκον και πάνω απ’ όλα διαχρονική αξία. Αυτό έκανε και ο Ιωάννης Σταυριανός, αφού μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία, πούλησε την περιουσία του, όπου με αυτήν εξόπλισε επτά άνδρες, τέσσερις Κύπριους και τρεις Κρητικούς, και ξεκίνησαν όλοι μαζί για την επαναστημένη Ελλάδα.
6
Στο χειρόγραφό του ο Σταυριανός περιγράφει με κάθε λεπτομέρεια αποτελεί και το κύριο μέρος της αφήγησής του, τις στρατιωτικές επιχειρήσεις στην Αττική, από τον Αύγουστο του 1826 μέχρι τον Μάιο του 1827. Ενδιαφέρον προκαλεί η περιγραφή της μάχης του Ανάλατου, όπως την είδε και την έζησε ο Σταυριανός. Ξεχωριστό ενδιαφέρον αποκτά το κείμενο όταν φτάνει στη συγκλονιστική περιγραφή του τουρκικού στρατοπέδου μετά την καταστροφή των Ελλήνων στο Φάληρο και τη φοβερή μοίρα των αιχμαλώτων. Η διήγησή του συνεχίζεται με τη συγκλονιστική περιγραφή των βασανιστηρίων και των εκτελέσεων των Ελλήνων αιχμαλώτων στο τουρκικό στρατόπεδο και την απρόσμενη διάσωσή του από το Χουσείν Ντούλλα, γλυτώνοντάς τον έτσι από τη φρικτή μοίρα των άλλων αιχμαλώτων. Ακόμα το κείμενο του Σταυριανού διαπνέεται από τον μεγάλο θαυμασμό και την αφοσίωση που τρέφει προς τους δύο αρχηγούς του, τον Φαβιέρο, αρχηγό του τακτικού και το Γ. Καραϊσκάκη, το Γενικό αρχηγό.
Παράλληλα, ο Σταυριανός δίνει ιδιαίτερη έμφαση στα γεγονότα που σχετίζονται με τον θανάσιμο τραυματισμό του Γ. Καραϊσκάκη. Η πληροφορία που δίνει ότι ο Καραϊσκάκης δολοφονήθηκε από ελληνικό χέρι και ότι ο ίδιος ήταν αυτόπτης μάρτυρας είναι πραγματικά εντυπωσιακή. Δυστυχώς τα αποδεικτικά στοιχεία, που σκοπεύει να φέρει στο φως της δημοσιότητας ο Σταυριανός, διακόπτονται απότομα εξαιτίας της απώλειας του υπόλοιπου χειρογράφου (το χειρόγραφο είναι κολοβό).
Τέλος, σημαντική πληροφορία του χειρογράφου είναι η ενεργός συμμετοχή του Σταυριανού στη Ναυπλιακή Επανάσταση το 1862. Μάλιστα η συμμετοχή του σε αυτήν είχε ως αποτέλεσμα να τεθεί σε αργία «δι’ ασυμβίβαστον προς το επάγγελμα του αξιωματικού διαγωγήν» μαζί με άλλους δεκαεπτά πρωτεργάτες του κινήματος. Με το ίδιο διάταγμα ορίστηκε η Αίγινα σαν τόπος διαμονής των περισσοτέρων από τους αξιωματικούς αυτούς.
Καταλήγοντας θα έλεγα ότι η μελέτη μου αυτή αποσκοπούσε να αναδείξει από τη μια τους ακατάλυτους δεσμούς που είχε διαχρονικά η Κύπρος με την Ελλάδα και από την άλλη να φέρει στο φως άγνωστες πτυχές της ιστορίας μας, να φωτίσει περισσότερο όλους εμάς ιστορικά και εθνικά και τέλος να προβάλει τον Ιωάννη Σταυριανό ως πρότυπο αγωνιστικής αρετής και αγάπης προς την πατρίδα. | en_UK |
