Η Μαριολογία του Βασίλειου Σελευκείας και ο Ρωμανός ο Μελωσός

Abstract

O Βασίλειος Σελευκείας δεν υπήρξε μόνο ένας από τους σημαντικότερους πατέρες της Δ΄ Οικουμενικής συνόδου, που με την Ομολογία του στην Ενδημούσα σύνοδο του 448 συνέβαλε αποφασιστικά στη διαμόρφωση της δυοφυσιτικής φόρμουλας του Όρου της Χαλκηδόνας, που αποτέλεσε, ως γνωστόν, το πιο κρίσιμο και αποφασιστικό σημείο του δογματικού αυτού κειμένου1. είναι και ένας από τους μεγαλύτερους εκκλησιαστικούς ρήτορες του Ε΄ αι. που οι ομιλίες του υπήρξαν πραγματικά «έργα τέχνης»2. Κατ’ αρχήν πρέπει να τονίσουμε ότι η Χριστολογία του Βασιλείου Σελευκείας, όπως αναπτύσσεται μέσα στις ομιλίες του και τις συνοδικές δογματικές διατυπώσεις του κατά την Ενδημούσα σύνοδο του 448, τη «ληστρική» σύνοδο (449) και τη σύνοδο της Χαλκηδόνας (451), παρουσιάζει μια ευρύτατη οικουμενική απήχηση όχι μόνο στην εποχή του κατά τη διαμόρφωση, όπως είπαμε, του Όρου της Χαλκηδόνας3, αλλά και ένα αιώνα μετά, στην εποχή του Ιουστινιανού. Κι’ αυτό όχι μόνο γιατί οι πατέρες της Ε΄ Οικουμενικής συνόδου, ακολουθώντας τους πατέρες της Χαλκηδόνας αξιοποίησαν, όπως πιστεύουμε, στον Όρο τους τις συνοδικές χριστολογικές διατυπώσεις του Βασιλείου Σελευκείας4, αλλά κυρίως γιατί η Χριστολογία των Ομιλιών του και η συνδεδεμένη μ’ αυτήν Μαριολογία του πέρασαν μέσα στη λατρευτική πράξη και ζωή της Εκκλησίας με την ποίηση του Ρωμανού του Μελωδού.