Τα ανθρώπινα όρια και το τραγικό στοιχείο στον Αγαμέμνονα και στον Οιδίποδα Τύραννο του Σοφοκλή
The present thesis, under the title “The human boyndaries and the tragic in Aeschylus Agamemnon and Sophocles Oedipus Tyrannus, aims to explore the human boundaries and the divine intervention on human activity and, in general on human fate. The main question posed is the following: Were Agamemnon and Oedipus, the two tragic kings, responsible for their end? What role did their family background play? By how much did their choices and actions define their destiny? And, to what extent does divine power interfere with their lives? Moreover, insult plays a crucial role in Greek tragedy. Specific examples from the two tragedies are discussed, where the two heroes commit insult, unwittingly or not, thus gradually becoming authentic tragic characters. Subsequently, a comparison between the two heroes is performed, where any differences or any similarities between them are investigated. The paper is completed by conclusions.
Thesis
Η παρούσα μεταπτυχιακή μου διατριβή με θέμα “Τα ανθρώπινα όρια και το τραγικό στοιχείο στον Αγαμέμνονα του Αισχύλου και στον Οιδίποδα Τύραννο του Σοφοκλή” έχει ως στόχο να διερευνήσει τα ανθρώπινα όρια και τη δύναμη του θείου στις ανθρώπινες πράξεις και κατ’ επέκταση στη μοίρα του ανθρώπου. Αρχικά θα αναφερθώ στο μύθο γενικά και στο ρόλο του στην αρχαία τραγωδία και στη συνέχεια στην έννοια του τραγικού. Οι δύο τραγικοί ήρωες πάσχουν και οδηγούνται σταδιακά σε τραγικό τέλος. Ο μεν Αγαμέμνονας δολοφονείται από την Κλυταιμνήστρα ο δε Οιδίποδας αυτοτυφλώνεται και αυτοεξορίζεται. Και οι δύο πληρώνουν ακριβά. Τίθεται λοιπόν εδώ το ερώτημα αν ο Αγαμέμνονας και ο Οιδίποδας, οι δύο τραγικοί βασιλείς, ήταν υπεύθυνοι για το τέλος τους. Θα εξετάσουμε επίσης ποιο ρόλο έπαιξε το οικογενειακό παρελθόν τους, κατά πόσο οι επιλογές και οι πράξεις τους καθόρισαν το πεπρωμένο του και ως ποιο βαθμό παρεμβαίνει το θείο στη ζωή τους. Καθοριστικό ρόλο στην αρχαία τραγωδία έχει επίσης η ύβρις. Αναλύονται επομένως συγκεκριμένα παραδείγματα των δύο τραγωδιών, όπου οι δύο ήρωες υποπίπτουν σε ύβρη, εν αγνοία τους ή όχι, κι έτσι καθίστανται τραγικά πρόσωπα. Γίνεται στη συνέχεια σύγκριση μεταξύ των δύο ηρώων και διερευνώνται οι τυχόν διαφορές ή ομοιότητες μεταξύ τους. Καταληκτικά θα οδηγηθώ στο συμπέρασμα πως οι δύο τραγωδίες όπως και όλη η αρχαία ελληνική τραγωδία αποτελούν τροφή για έρευνα και προβληματισμό και πολύ δύσκολα μπορεί κάποιος να οδηγηθεί σε ασφαλείς εκτιμήσεις.