Αρχιτεκτονική και ζωτικός περίγυρος: η σχέση τους μέσα από παραδείγματα

Εφραίμ, Ελένη (2019)

Thesis

Η φύση από την αρχαιότητα, μέχρι και σήμερα, αποτελούσε ένα γνωστό και οικείο περιβάλλον για τον άνθρωπο. Ο άνθρωπος επέμβαινε στη φύση και προσπαθούσε να την εξερευνήσει, με σκοπό την κατοίκησή της. (Κτίζειν, κατοικείν, σκέπτεσθαι, Martin Heidegger, 2008). Με λίγα λόγια η αρχιτεκτονική ανέκαθεν σχετιζόταν με έναν περιβάλλοντα χώρο. Αυτή η συνεχής αναζήτηση του ανθρώπου να μεταφέρει τη φύση κοντά στους χώρους που κατοικεί και να συνδυάσει το δομημένο περιβάλλον με το φυσικό, κάνει πιο έντονη την ανάγκη αποκωδικοποίησης της σχέση της φύσης και της αρχιτεκτονικής και τον καθορισμό των αρχιτεκτονικών εκείνων χειρισμών που ανταποκρίνονται στη πολυδιάστατη και σύνθετη σχέση των δύο αυτών στοιχείων. Αυτή η πολυδιάστατη και σύνθετη σχέση των στοιχείων του φυσικού και δομημένου περιβάλλοντος, συχνά διαφαίνεται και μέσα από τους ποικίλους τρόπους που αρχιτέκτονες διαχρονικά προσπάθησαν να αποδώσουν και να διαμορφώσουν αυτή τη σχέση. Συγκεκριμένα κάποιοι αρχιτέκτονες, προσπάθησαν να ‘χτίσουν’ το κτήριο μέσα στο τοπίο, (Frampton. K) ανοικοδομώντας έτσι ένα νέο τεκτονικό γεγονός – ένα νέο τοπίο. Κάποιοι άλλοι, ενδιαφέρονται για τον τρόπο που δομημένο και φυσικό περιβάλλον μπορούν να συν- οικοδομήσουν ένα νέο τοπίο. Μερικοί από τους αρχιτέκτονες αυτούς είναι ο Mario Botta, Tadao Ando, Alvaro Siza, Άρης Κωνσταντινίδης, Δημήτρης Πικιώνης. Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι να μελετήσει τις αρχιτεκτονικές προσεγγίσεις που πραγματεύονται τη σχέση της αρχιτεκτονικής με τον περίγυρο της. Ουσιαστικά, η έρευνα αυτή προσπαθεί να εισαγάγει έναν νέο τρόπο ανάγνωσης του τόπου και να αποκωδικοποιήσει τους μηχανισμούς που πραγματεύεται η αρχιτεκτονική στη διερεύνηση της σχέσης δομημένου και φυσικού περιβάλλοντος. Ως εκ τούτου, στην εργασία αυτή, διερευνώνται οι σχεδιαστικές προθέσεις των επιλεγμένων αρχιτεκτονικών παραδειγμάτων και ποια είναι η ιδιαίτερη αντιμετώπιση του αρχιτέκτονα στον αρχιτεκτονικό περίγυρο καθώς επίσης και πώς αυτή εκφράζεται σε επίπεδο συνθετικών αρχών. Για αρχή, αναλύονται κάποιοι ορισμοί που χρησιμοποιήθηκαν από διάφορους αρχιτέκτονες για τη σχέση αυτή αρχιτεκτονικής – περίγυρου και στη συνέχεια μέσα από βιβλιογραφική ανασκόπηση και ανασκόπηση υλοποιημένων παραδειγμάτων από συγκεκριμένους αρχιτέκτονες, αναλύονται έργα που αναδεικνύουν την παραπάνω σχέση.