Το Νέο Δημόσιο Μάνατζμεντ: Το έργο του Συνηγόρου του Πολίτη και η επίδρασή του στη σχέση Δημόσιας Διοίκησης – πολίτη

Abstract

Η εφαρμογή του Νέου Δημόσιου Μάνατζμεντ αποτέλεσε για τη δημόσια διοίκηση τον τρόπο διαχείρισης των νέων συνθηκών που δημιουργήθηκαν από την τεχνολογική ανάπτυξη και τις οικονομικό-κοινωνικές εξελίξεις, σε παγκόσμιο επίπεδο. Εφαρμόζοντας μεθόδους του ιδιωτικού μάνατζμεντ εστιάζει τη λειτουργία της δημόσιας διοίκησης στην αποδοτικότητα και την αποτελεσματικότητα, ενώ στρέφει τη στόχευσή της στα αποτελέσματα έναντι των διαδικασιών. Στο πλαίσιο των μεταρρυθμίσεων του Νέου Δημόσιου Μάνατζμεντ επαναπροσδιορίζεται και η σχέση του πολίτη με τη δημόσια διοίκηση. Η θέση του πολίτη μετατοπίζεται από εκείνη του παθητικού αποδέκτη σε εκείνη του ισότιμου συνομιλητή και του τελικού κριτή της δημόσιας πολιτικής. Βασικό χαρακτηριστικό της σχέσης του με την ελληνική δημόσια διοίκηση υπήρξε η αντιμετώπιση των φαινομένων κακοδιοίκησης, τα οποία αποτελούσαν στη συνείδησή του αναπόσπαστο μέρος της. Η Ανεξάρτητη Αρχή του Συνηγόρου του Πολίτη θεσπίστηκε και λειτουργεί με στόχο την ανάδειξη φαινομένων κακοδιοίκησης και τη διαχείρισή τους με την εξεύρεση κοινά αποδεκτών λύσεων, τη διατύπωση προτάσεων “καλής πρακτικής”, τη βελτίωση της επικοινωνίας και της σχέσης του πολίτη με τη δημόσια διοίκηση, την εφαρμογή των αρχών της χρηστής διοίκησης και της επιείκειας. Η εργασία μελετά την πορεία της Ανεξάρτητης Αρχής του Συνηγόρου του Πολίτη από το πρώτο έτος λειτουργίας της (1998) έως το 2018, και μέσα από τις Ετήσιες Εκθέσεις του εξετάζεται η εξέλιξη της σχέσης του πολίτη με τη δημόσια διοίκηση. Τα στοιχεία που προκύπτουν παρουσιάζουν την έκταση και τη μορφή του φαινομένου της κακοδιοίκησης και τους φορείς που αυτό εμφανίζεται σε μεγαλύτερο βαθμό (κυρίως Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης και Ασφαλιστικοί Φορείς). Παρατηρείται η ευρεία και άμεση αποδοχή του θεσμού από τους πολίτες αλλά και η αυξημένη αποδοχή του έργου του και των προτάσεών του από τη δημόσια διοίκηση. Ο ρόλος του ΣτΠ αναδεικνύεται καθοριστικός στην ανάπτυξη και καθιέρωση του διαλόγου ανάμεσα στα δύο μέρη, στην ανάδειξη του ρόλου του πολίτη κατά τη διαδικασία του σχεδιασμού πολιτικής, στην εξωδικαστική επίλυση προβλημάτων κακοδιοίκησης, στην αποδοχή των προτάσεων “καλής πρακτικής” αλλά και στη συμμετοχή του στη διαδικασία για την πρόληψη της ανάπτυξης των φαινομένων κακοδιοίκησης.