Η περίοδος της Πρωθυπουργίας του Αλέξανδρου Κορυζή
The present master thesis attempts to thoroughly examine the period of Alexandros Koryzis’s premiership, who took on the mantle of Prime Minister of Greece in the 29th January 1941, serving in this position until his suicide in 18th April of the same year. The hitherto bibliography for this historical time of the Greek participation in the Second World War does not focus on the form and period of his governance and information is deliberately being left out, the lack of which this particular study aspires to overcome, as investigated in the opening Preface. In the pages of this dissertation, the advancements of the war operations and the diplomatic games until the death of Ioannis Metaxas are initially outlined, whilst the form of Koryzis and the conditions under which he rises to power are subsequently described. Looming over his insider moves and speeches, combined with the development of the war and the diplomatic battles given in the Balkan Peninsula, we attempt to place the first months of 1941 under their real axes, establishing open inquiries as to Greece’s dependence on the British side and the potentiality of altogether avoiding a German attack. Going through the visits of the British dignitaries in mainland Greece, the Italian Spring Offensive and the treaties of the Balkan countries, we are stepping into a “second NO” - Koryzis’s act of defiance against the Nazis and the declaration of the Greco-German war, while we extensively describe the days and the conditions of the collapse that lead the Greek Prime Minister to commit suicide. The main body of this study concludes with the investigation of theories concerning Koryzis’s suicide and with the framing of this research with alternative opinions and the resonance this era had to all forms of art. For our research, a plethora of contemporary Greek newspapers, as well as diary entries and archival records of the protagonists of the time period were deployed as primary sources, while at the same time we cross-examined a wealth of essays, evidence, caricatures and studies of the era, all originating in both Greek and foreign bibliography, older and newer alike, either in the form of books or that of articles, or other sources available on the Internet. Only a tiny amount of them compiles the last part of this study, as an Appendix.
Thesis
Η παρούσα διπλωματική διατριβή επιχειρεί να εξετάσει αναλυτικά και πολυεπίπεδα την περίοδο της Πρωθυπουργίας του Αλέξανδρου Κορυζή που ανέλαβε τη θέση του Πρωθυπουργού στις 29 Ιανουαρίου του 1941 και παρέμεινε σ’ αυτήν μέχρι και την αυτοκτονία του στις 18 Απριλίου του ίδιου έτους. Η ως τώρα βιβλιογραφία για την ιστορική εκείνη φάση της ελληνικής συμμετοχής στο Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο δεν εστιάζει στη μορφή και την περίοδο της διακυβέρνησής του, αφήνοντας τα συνειδητά στην άκρη, όπως εξετάζεται στην εισαγωγή, έλλειψη που η συγκεκριμένη μελέτη φιλοδοξεί να υπερκαλύψει. Στις σελίδες της διατριβής, σκιαγραφείται, αρχικά, η εξέλιξη των πολεμικών επιχειρήσεων και των διπλωματικών παιχνιδιών μέχρι και το θάνατο του Ιωάννη Μεταξά, ενώ εν συνεχεία περιγράφεται η μορφή του Κορυζή και οι συνθήκες κάτω από τις οποίες αναλαμβάνει την εξουσία. Διατρέχοντας, τώρα, τις εσωτερικές κινήσεις του και τις ομιλίες του, από κοινού με τις εξελίξεις του πολέμου και τις διπλωματικές μάχες στη βαλκανική, επιχειρούμε να τοποθετήσουμε τους πρώτους μήνες του 1941 στους πραγματικούς τους άξονες, θέτοντας ανοιχτά ερωτήματα ως προς την εξάρτηση της Ελλάδας από τη βρετανική πλευρά και τη δυνατότητα αποφυγής ή μη της γερμανικής επίθεσης. Διαπερνώντας τις επισκέψεις των Βρετανών αξιωματούχων στον ελλαδικό χώρο, την εαρινή ιταλική επίθεση και τα σύμφωνα των Βαλκανίων, εισερχόμαστε στο ‘’δεύτερο ΟΧΙ’’ του Κορυζή στη ναζιστική πλευρά και στην κήρυξη του ελληνογερμανικού πολέμου, ενώ περιγράφουμε αναλυτικά τις ημέρες και τις συνθήκες της κατάρρευσης που οδηγούν τον Έλληνα Πρωθυπουργό στην αυτοκτονία. Ο κύριος κορμός της μελέτης κλείνει με τη διερεύνηση των θεωριών γύρω από την αυτοκτονία του Κορυζή και με την πλαισίωση της έρευνας με απόψεις εναλλακτικών φωνών και με απηχήσεις της περιόδου στην τέχνη. Για την έρευνά μας αξιοποιήθηκε ως πρωτογενές υλικό πληθώρα ελληνικών εφημερίδων της περιόδου, καθώς και ημερολογιακές κι αρχειακές καταγραφές των πρωταγωνιστών της εποχής, ενώ, παράλληλα, συνεξετάστηκε και πλήθος εργασιών, τεκμηρίων, γελοιογραφιών και μελετών για την περίοδο από την ελληνική και την ξένη βιβλιογραφία, παλαιότερη και νεότερη, είτε με τη μορφή βιβλίων είτε με τη μορφή άρθρων είτε μέσω πηγών αναρτημένων στο διαδίκτυο. Ένα ελάχιστο μόνο τμήμα τους πλαισιώνει την εργασία στο τελευταίο της τμήμα, με τη μορφή παραρτήματος. Στόχος της συγκεκριμένης διπλωματικής διατριβής είναι η συμβολή της στη δόμηση ενός πιο ολιστικού σχήματος στην εγχώρια ιστοριογραφία ως προς τη συμμετοχή της Ελλάδας στο Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, με τη συνεξέταση της περιόδου της υποχώρησης δίπλα σ’ εκείνη της προέλασης, με την προβολή της μορφής του Αλέξανδρου Κορυζή από κοινού με τον προκάτοχό του Ιωάννη Μεταξά και με τη διατύπωση ευρύτερων εκτιμήσεων για το καθεστώς της 4ης Αυγούστου, το ρόλο του στέμματος και των Συμμάχων που εντέλει το άνυσμά τους υπερβαίνει κατά πολύ την υπό εξέταση εποχή.