Η Δημοκρατική Νομιμοποίηση και η Οικονομική Διακυβέρνηση στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
The purpose of this master's thesis is to investigate the democratic legitimacy of the European Union and the EMU under the conditions of the new economic governance. For this purpose a historical review of the European Communities and references to the primary law of the European Communities was carried out in order to highlight the role of Democracy in the project of European integration. Furthermore the composition and the responsibilities of the institutions, the economic policy reforms due to the European debt crisis, the euro support and stabilization mechanisms and the role of European Central Bank have been analyzed. The new institutional tools for tackling the Union's structural and institutional deficiencies were determined by the asymmetric power relations, as research has shown that reforms which have been made on an intergovernmental basis, strengthened the Commission, sidelined the European Parliament and reduced the fiscal sovereignty of the Member States. These facts, combined with the harsh nature of the measures that prevented their social acceptance, the overactivity of informal institutions and the non-accountability of the institutions, make it reasonable to question the democratic legitimacy of European economic governance. As it is argued in this master’s thesis after extensive bibliographic review the democratic deficit of the EU is in fact the lack of input legitimacy, which EU has to achieve through institutional changes and not to try to replace it with another form of legitimacy.
Thesis
Η παρούσα μεταπτυχιακή εργασία πραγματεύεται το ζήτημα της δημοκρατικής νομιμοποίησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης σε επίπεδο θεσμών και σε επίπεδο διαδικασιών. Για την επίτευξη αυτού του σκοπού πραγματοποιήθηκε ιστορική αναδρομή στις Ευρωπαϊκές Κοινότητες και αναφορές στο πρωτογενές δίκαιο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων ώστε να αναδειχθεί ο ρόλος της δημοκρατίας στο εγχείρημα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Αναλύθηκαν οι πηγές της δημοκρατικής νομιμοποίησης της ΕΕ ήτοι τα κράτη-μέλη και οι πολίτες και εξετάστηκε κατά πόσο παρέχουν επαρκή δημοκρατική νομιμοποίηση στις διαδικασίες. Ειδικότερα εξετάστηκαν οι θεσμοί της ΕΕ ως προς τη δημοκρατική νομιμοποίηση κατά τη στελέχωσή τους και την άσκηση των αρμοδιοτήτων τους και αναλύθηκαν οι διαπιστώσεις που συντείνουν στην ύπαρξη «δημοκρατικού ελλείμματος» στην ΕΕ. Εν συνεχεία εξετάστηκαν οι μεταρρυθμίσεις που έλαβαν χώρα στο πεδίο της οικονομικής διακυβέρνησης μετά την επέλευση της Ευρωπαϊκής Κρίσης Χρέους με γνώμονα την αντιμετώπισή της και την πρόληψη και αποτροπή μίας μελλοντικής, οι οποίες ήταν εστιασμένες στην ενίσχυση του συντονισμού και της εποπτείας των οικονομικών και δημοσιονομικών πολιτικών των κρατών-μελών, και εγείρανε από προβληματισμό έως κατάκριση στους κόλπους της θεωρίας και της κοινωνίας όσον αφορά τη δημοκρατική νομιμοποίησή τους, ομοίως και η εγκαθίδρυση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας. Τα νέα θεσμικά εργαλεία για την αντιμετώπιση των δομικών και θεσμικών ανεπαρκειών της Ένωσης καθορίστηκαν από τις ασύμμετρες σχέσεις ισχύος, αφού όπως προέκυψε από την έρευνα οι μεταρρυθμίσεις έγιναν σε διακυβερνητική βάση, ενδυνάμωσαν μεν την Επιτροπή, άφησαν δε στο περιθώριο το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και περιέστειλαν τη δημοσιονομική κυριαρχία των κρατών-μελών. Τα δεδομένα αυτά σε συνδυασμό με τον επαχθή χαρακτήρα των μέτρων, που απέτρεψε την κοινωνική αποδοχή τους, την υπερδραστηριότητα οργάνων με έμμεση ή καμία νομιμοποίηση και την περιορισμένη πολιτική λογοδοσία των θεσμικών οργάνων, καθιστούν εύλογη την αμφισβήτηση της δημοκρατικής νομιμοποίησης της ευρωπαϊκής οικονομικής διακυβέρνησης. Στην παρούσα διατριβή, μετά από εκτενή βιβλιογραφική επισκόπηση, υποστηρίζεται ότι η βιωσιμότητα της ΕΕ απαιτεί εργασίες προς την κατεύθυνση της πολιτικής ένωσης μέσω θεσμικών μεταρρυθμίσεων που θα εξασφαλίσουν τη συμμετοχή των πολιτών της Ένωσης στις διαδικασίες που καθορίζουν τη ζωή και την ευημερία τους ώστε αυτές να χαίρουν δημοκρατικής νομιμοποίησης και οι αποφάσεις που θα λαμβάνονται να χαίρουν κοινωνικής αποδοχής.