Η ΕΕ ως κανονιστική δύναμη φύλου στον ΟΗΕ

Abstract

Η ισότητα των φύλων αποτελεί μία από τις αξίες που τοποθετούνται στον πυρήνα της ταυτότητας της ΕΕ στο διεθνές περιβάλλον. Η παρούσα εργασία διερευνά τον ρόλο της ΕΕ ως Κανονιστικής Δύναμης Φύλου (Normative Gender Power) στα πλαίσια της εξωτερικής δράσης της στον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών. Σκοπός της ανάλυσης είναι η σκιαγράφηση του τρόπου με τον οποίο η προώθηση της έμφυλης ισότητας και η ενσωμάτωση της διάστασης του φύλου, αξίες οι οποίες αποτελούν διακηρυγμένους στόχους της ΕΕ σε όλες τις εσωτερικές πολιτικές της, εξάγονται μέσω της εξωτερικής της δράσης σε διεθνείς οργανισμούς, όπως ο ΟΗΕ. Υπό τον θεωρητικό φακό της Κανονιστικής Δύναμης Φύλου και βάσει του μεθοδολογικού εργαλείου της ανάλυσης πολιτικού λόγου (Schmidt, 2002), η εργασία διερευνά και αναλύει επίσημα έγγραφα της ΕΕ που πραγματεύονται θέματα ενσωμάτωσης της διάστασης του φύλου στην εξωτερική δράση της ΕΕ και αφορούν ή συζητούνται στα φόρουμ του ΟΗΕ. Με την εφαρμογή του εν λόγω εργαλείου παράγονται χρήσιμα συμπεράσματα για τον τρόπο με τον οποίο η ΕΕ χρησιμοποιεί τον πολιτικό λόγο στην εξωτερική δράση της στον ΟΗΕ. Επιπλέον, αναδεικνύονται οι κυριότεροι δρώντες που εμπλέκονται στην εξαγωγή ευρωπαϊκής πολιτικής φύλου, ο τρόπος που αυτή εξάγεται, οι θεματικές προτεραιότητες που κυριαρχούν στον πολιτικό λόγο της ΕΕ, καθώς και οι αξίες και νόρμες που προωθούνται στο επίπεδο του ΟΗΕ. Τα ευρήματα της έρευνας καταδεικνύουν έλλειψη ξεκάθαρης δέσμευσης όσον αφορά την ενσωμάτωση της διάστασης του φύλου ως θεμελιώδoυς αξίας και πολιτικής στρατηγικής στην εξωτερική δράση της ΕΕ στον ΟΗΕ. Η δυνατότητα της ΕΕ να προωθεί την ατζέντα της έμφυλης ισότητας στον ΟΗΕ συρρικνώνεται αφενός από το γεγονός ότι η ισότητα των φύλων δεν έχει ακόμα αποσυνδεθεί από την ατζέντα για τα ανθρώπινα δικαιώματα και αφετέρου λόγω της φτωχής ενσωμάτωσης της διάστασης του φύλου σε σημαντικά κείμενα εξαγωγής πολιτικής στον ΟΗΕ. Η ανάλυση επιβεβαιώνει τη διαπίστωση ότι η ΕΕ δεν μπορεί να θεωρηθεί, τουλάχιστον στο παρόν στάδιο, μία Κανονιστική Δύναμη Φύλου στη διεθνή σκηνή, όπως η ίδια διατείνεται, αλλά μάλλον χρησιμοποιεί το αφήγημα της έμφυλης ισότητας με σκοπό την προώθηση των συμφερόντων της στο εξωτερικό περιβάλλον.