Η σύγκρουση Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν στο Ναγκόρνο Καραμπάχ. Ιστορικό της διενέξης και οι πρόσφατες εξελίξεις

Abstract

Στην παρούσα διπλωματική εργασία εξετάζεται το ζήτημα της σύγκρουσης στο Ναγκόρνο Καραμπάχ μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν. Αρχικά, παρουσιάζεται το θεωρητικό πλαίσιο ισχύος, με έμφαση στην ρεαλιστική προσέγγιση και τις διάφορες διαστάσεις της, ενώ παρουσιάζεται και οι προσεγγίσεις του νεορεαλισμού και του επιθετικού και αμυντικού ρεαλισμού. Στη συνέχεια παρουσιάζεται το υπόβαθρο της σύγκρουσης στο Ναγκόρνο Καραμπάχ και ο πρώτος πόλεμος του Ναγκόρνο Καραμπάχ, οι εξελίξεις στην Αρμενία και τους αυτονομιστές του Ναγκόρνο Καραμπάχ και στο Αζερμπαϊτζάν και παρέχεται μία σύντομη ανασκόπηση του πρώτου πολέμου του Ναγκόρνο Καραμπάχ. Γίνεται αναφορά στον ρόλο του διεθνούς παράγοντα, με την παρουσίαση της Ομάδας του Μινσκ και της στάσης του Ιράν, της Τουρκίας, της Ρωσίας, των Η.Π.Α και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Παρουσιάζεται ο δεύτερος πόλεμος του Ναγκόρνο Καραμπάχ μέσα από μία αρχική παρουσίαση της κατάστασης στην περιοχή στο μεσοδιάστημα των δύο πολέμων και στη συνέχεια πραγματοποιείται ανασκόπηση των εξελίξεων του δεύτερου πολέμου του Ναγκόρνο Καραμπάχ. Αναλύεται η στάση της Ρωσίας και της Τουρκίας, που διαδραμάτισαν καθοριστικό ρόλο στην εξέλιξη της σύγκρουσης και οι λόγοι που οδήγησαν σε σημαντική μεταστροφή της στάσης τους συγκριτικά με τον πρώτο πόλεμο του Ναγκόρνο Καραμπάχ. Η έρευνα χρησιμοποιεί την προσέγγιση της ισορροπίας ισχύος για την ανάλυση της σύγκρουσης και του δεύτερου πολέμου του Ναγκόρνο Καραμπάχ. Ο δεύτερος πόλεμος του Ναγκόρνο Καραμπάχ ερμηνεύεται ως μία αποτυχία από την πλευρά της Αρμενίας να διατηρήσει την ισορροπία ισχύος στην περιοχή και επιτυχίας του Αζερμπαϊτζάν να την μεταβάλλει υπέρ του. Η κατάληξη του δεύτερου πολέμου του Ναγκόρνο Καραμπάχ προσφέρει σημαντικά διδάγματα για την σημασία της διατήρησης της ισορροπίας ισχύος και καταδεικνύει ότι το διεθνές σύστημα εξακολουθεί να βασίζεται σε σημαντικό βαθμό στην απόκτηση ισχύος από τα κράτη. Η διατάραξη της ισορροπίας ισχύος σε μία περιοχή και η ανισοκατανομή ισχύος μεταξύ δύο κρατών μπορεί να έχει ιδιαίτερα δυσάρεστες συνέπειες για τα κράτη που θα βρεθούν στη λάθος πλευρά του ισοζυγίου ισχύος.