Το θεολογικό περιεχόμενο των ευχών των Μυσταγωγικών Κατηχήσεων του Αγίου Κυρίλλου Ιεροσολύμων

Abstract

Η παρούσα διπλωματική εργασία ενδιατρίβει στο θεολογικό περιεχόμενο των ευχών των πέντε Μυσταγωγικών Κατηχήσεων του Αγίου Κυρίλλου Ιεροσολύμων, ο οποίος δια της θεολογικής ανάλυσης και ερμηνείας τόσο του τελετουργικού τυπικού όσο και των αναγνωσθεισών ευχών των Ιερών Μυστηρίων αποδεικνύεται επάξια μέγιστος λειτουργιολόγος και μυστηριολόγος της αρχαίας του Χριστού Εκκλησίας. Επιτακτική ανάγκη για τη σωτηρία του ανθρώπου αποτελεί η γνώση του θεολογικού περιεχομένου και των τρόπων τελέσεως των Αγίων Μυστηρίων. Ο καλύτερος καθοδηγητής στο έργο αυτό είναι ο Άγιος Κύριλλος Ιεροσολύμων, ο οποίος δια του λιτού θεολογικού λόγου του μας παρουσιάζει με μοναδική παραστατικότητα και αδιαμφισβήτητη πληρότητα ολόκληρο το τελετουργικό της αρχαίας Εκκλησίας. Οι Μυσταγωγικές Κατηχήσεις του Αγίου Κυρίλλου Ιεροσολύμων εξακολουθούν μετά από είκοσι αιώνες εκκλησιαστικής ζωής και ορθόδοξης παράδοσης να αποτελούν θησαυρό ανεκτίμητης αξίας. Ο Άγιος Κύριλλος διατυπώνει και αναλύει με περισσή παραστατικότητα τις φράσεις της απόταξης του Σατανά και της σύνταξης με τον Χριστό, οι οποίες έως και τις ημέρες μας εξακολουθούν να κατέχουν κεντρική θέση στην ακολουθίας της ονοματοδοσίας. Παράλληλα, προβαίνει σε θεολογική ανάλυση του περιεχομένου των σημαντικότερων ευχών του μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας και της ιερότερης στιγμής αυτής, ήτοι της Αγίας Αναφοράς, καθώς επίσης και σε θεολογική ανάλυση της Κυριακής Προσευχής («Πάτερ ἡμῶν»), η εκφώνηση της οποίας κατά τη διάρκεια της Θείας Λειτουργίας αποτελούσε και εξακολουθεί να αποτελεί πολύ σπουδαία πράξη για την Εκκλησία. Τέλος, από την θέση αυτή, αισθάνομαι την ανάγκη να ευχαριστήσω θερμά αμφότερους τους συμβούλους καθηγητές μου, τον κύριο Γεώργιο Φίλια και τον κύριο Γεώργιο Μαρτζέλο, αφενός για την δυνατότητα που μου παρείχαν να εντρυφήσω στο πολυσχιδές κατηχητικό έργο του Αγίου Κυρίλλου Ιεροσολύμων, του σπουδαίου αυτού Πατέρα της Εκκλησίας με το εξίσου σπουδαίο συγγραφικό έργο και αφετέρου για τις πολύτιμες οδηγίες, τις πάντα καίριες επισημάνσεις και την αγαστή συνεργασία, τα οποία συνέβαλαν εν συνόλω στην πνευματική μου πρόοδο και την εξέλιξη της επιστημονικής μου σκέψης.