Η ελληνική στρατηγική στις ελληνοτουρκικές κρίσεις ιμίων (1996) και της Ανατολικής Μεσογείου (2020) : συγκριτική ανάλυση

Abstract

Η εργασία πραγματεύεται την ελληνική στρατηγική στις ελληνοτουρκικές κρίσεις των Ιμίων το 1996 και της Ανατολικής Μεσογείου το 2020 και επιχειρεί να συγκρίνει και να αξιολογήσει την επιτυχή υιοθέτησή της από την πολιτική και στρατιωτική ηγεσία της χώρας σε κάθε μία από τις δύο περιπτώσεις με τη χρήση της μεθόδου της δομημένης - στοχευμένης σύγκρισης. Το θεωρητικό υπόβαθρο στο οποίο στηρίζεται η αναζήτηση της ελληνικής στρατηγικής, συντίθεται από τα θεωρητικά εργαλεία του ρεαλισμού, των διακρατικών κρίσεων, της θεωρίας αποτροπής, της στρατηγικής και της θεωρίας της ισορροπίας ισχύος και των λιγότερο ισχυρών κρατών. Οι δύο κρίσεις αναλύονται σε τρία επίπεδα, στο χρονικό διάστημα πριν την κρίση και τα γεγονότα που αύξησαν βαθμιαία την ένταση μεταξύ των δύο χωρών, στη φάση της κλιμάκωσης της έντασης και τέλος στην αποκλιμάκωση και στη συσχέτιση των γεγονότων της κάθε κρίσης με τις θεωρητικές υποθέσεις εργασίας. Η εργασία καταλήγει στη διαπίστωση της τουρκικής αναθεωρητικής εξωτερικής πολιτικής στο Αιγαίο, στην επαλήθευση του ρεαλισμού και των βασικών αρχών του (αυτοβοήθεια, κρατισμός, αναρχία), στην επισήμανση της σημασίας της διεθνούς αποτροπής και τέλος στο συμπέρασμα ότι η Ελλάδα αποτελεί λιγότερο ισχυρό κράτος από την Τουρκία και ότι με βάση αυτή τη συνθήκη υιοθετεί τη στρατηγική της εξωτερικής ενδυνάμωσης με σκοπό την εξισορρόπηση της τουρκικής απειλής. Τέλος διαπιστώνεται μία ποιοτική αναβάθμιση στη διαχείριση της κρίσης του 2020 σε σχέση με την περίπτωση των Ιμίων, η οποία οδηγεί σε αύξηση της αποτελεσματικότητας της ελληνικής στρατηγικής, καθώς επίσης και σημαντική ευελιξία και γρήγορα αντανακλαστικά στην ελληνική διπλωματίας σε κρίσιμες στιγμές της κρίσης του 2020.