Η διαχείριση κρίσεων Υγείας μέσα από διαφορετικά συστήματα υγείας. Μια συστηματική ανασκόπηση
Thesis
Ο τομέας της διαχείρισης κρίσεων αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά κομμάτια της ανθρωπότητας και συγκεκριμένα του τομέα της υγείας. Και αυτό γιατί κρίσεις υπάρχουν και εκδηλώνονται στην καθημερινότητα, τις περισσότερες των περιπτώσεων, χωρίς προειδοποίηση. Στον τομέα της υγείας υπάρχουν διάφορα και διαφορετικά είδη κρίσεων: μολυσματικές ασθένειες, πανδημίες (το πιο πρόσφατο παράδειγμα), περιβαλλοντικές κρίσεις, ζητήματα μεταναστευτικών ροών, φυσικές καταστροφές, ατυχήματα και συμβάντα μεγάλης έκτασης και πολλά άλλα. Σε τέτοιες κρίσιμες περιπτώσεις, το τι θα ακολουθήσει στη συνέχεια έχει πραγματικά σημασία, γιατί αυτές οι κρίσεις είναι πέρα από τις τρέχουσες δυνατότητες λήψης αποφάσεων και επιχειρησιακών δυνατοτήτων. Είναι εξαιρετικά σημαντικό ότι, μια υγειονομική κρίση συνήθως δεν αφορά μόνο το υγειονομικό προσωπικό, καθώς εμπλέκονται σε αυτή οι περισσότεροι μηχανισμοί του κάθε κράτους. Η πιο λεπτή γραμμή στις κρίσεις υγείας είναι ότι συνήθως η υγειονομική απόκριση επισκιάζεται από κυβερνητικές, εθνικές ή και παγκόσμιες επιλογές, κάτι το οποίο την αφήνει εκτεθειμένη μπροστά στην κρίση καθώς δεν εξαρτάται απαραίτητα από το εκάστοτε σύστημα υγείας. Η παρούσα διπλωματική αποτελεί μια συστηματική βιβλιογραφική ανασκόπηση, η οποία πραγματοποιήθηκε χρησιμοποιώντας βάσεις δεδομένων με έμφαση σε λειτουργίες συστημάτων υγείας, κοινωνίας και κυβερνήσεων και πρακτικών σε συσχετισμό με την πανδημία COVID-19, το μεταναστευτικό ζήτημα και των φυσικών καταστροφών. Η διαδικασία αναγνώρισης βιβλιογραφίας δίνεται στο διάγραμμα PRISMA (Πίνακας 1). Μαζί με την ανασκόπηση της βιβλιογραφίας, δόθηκε βάση στην δημιουργία ομαδοποιημένων βιβλιογραφικών αναφορών σχετικά με τα υπό μελέτη θέματα. Στο κομμάτι του Covid -19 παρατηρήθηκαν ομοιότητες και διαφορές διαχείρισης της πανδημίας στις χώρες της Ευρώπης (με βασικότερη εκείνη της Σουηδίας). Η περίπτωση της Κίνας ανέδειξε το γεγονός ότι παρά την αρχική έκπληξη, κατάφερε να αρχίσει να ανταποκρίνεται σωστά σχετικά άμεσα, ενώ και η Αυστραλία έδειξε ε γενικές γραμμές ότι προσαρμόστηκε εξαιρετικά καλά κατά την οξεία φάση της πανδημίας ενώ η Αγγλία κατηγορήθηκε επανειλημμένως για αργοπορία στην εφαρμογή μέτρων αντιμετώπισης. Το προσφυγικό ζήτημα αποτελεί ένα παγκόσμιο ζήτημα. Η Ελλάδα, η Ιταλία και η Γερμανία (για διαφορετικούς λόγους η καθεμία), δέχτηκαν κατά την έναρξη και κορύφωση της κρίσης (2015 -2016) μεγάλο αριθμό ροών, δεχόμενες έτσι τεράστια επιβάρυνση και σε κυβερνητικό αλλά και υγειονομικό επίπεδο. Η Ουγγαρία έδειξε το ξενοφοβικό της πρόσωπο κλείνοντας ουσιαστικά την πόρτα της στους πρόσφυγες ενώ η Σκανδιναβία σαν σύνολο δέχθηκε μεγάλο αριθμό προσφύγων και σταδιακά άρχισε να υιοθετεί πιο αυστηρά μέτρα για την είσοδο τους. Το προσφυγικό και μεταναστευτικό ζήτημα μέχρι και σήμερα παραμένει άλυτο με χιλιάδες ανθρώπους να βρίσκονται στο έλεος των πολιτικών και των αποφάσεων κάθε χώρας. Στο κομμάτι των φυσικών καταστροφών, μελετήθηκαν 3 διαφορετικές περιπτώσεις καταστροφής, σε 3 διαφορετικές Ηπείρους. Η βιβλιογραφία συμφωνεί ότι το βασικότερο πρόβλημα στο οποίο δεν δίνεται βαρύτητα από τις κυβερνήσεις είναι η κλιματική αλλαγή. Δασικές πυρκαγιές και πλημμύρες προκάλεσαν καταστροφές και θανάτους και στις 3 των περιπτώσεων, ακόμα και αν ήταν διαφορετικής έκτασης αφήνοντας όμως τον προβληματισμό του γιατί να υπάρχουν τέτοια αποτελέσματα, για κάτι το οποίο θεωρητικά μπορεί να συμβεί, όταν ειδικά στις φυσικές καταστροφές γίνεται αναφορά σε προνοητικότητα και προετοιμασία.