Εργασιακή εξουθένωση (burnout) και υγειονομική κρίση covid-19
Thesis
Η επαγγελματική εξουθένωση επιφέρει την απώλεια του επαγγελματικού ενδιαφέροντος, της ικανοποίησης από την εργασία, μειώνει την επαγγελματική απόδοση και αποτελεσματικότητα, προκαλεί ψυχική και σωματική εξάντληση κι ο εργαζόμενος σχηματίζει αρνητική εικόνα για τον εαυτό του κι επηρεάζεται η αυτοεκτίμησή του. Παρουσιάζονται σωματικά συμπτώματα όπως η υπερκόπωση, η εξάντληση, συχνοί πονοκέφαλοι και ημικρανίες, γαστρεντερικές διαταραχές, μυοσκελετικά προβλήματα, αϋπνία κ.ά. Εμφανίζονται επίσης συναισθηματικές διαταραχές, όπως θυμός, καχυποψία, απομόνωση, απογοήτευση, κυνισμός, κατάθλιψη, κι επιπλέον όλο αυτό μπορεί να οδηγήσει στην κατάχρηση ηρεμιστικών φαρμάκων, αλκοόλ και ναρκωτικών ουσιών, ακόμα και στον θάνατο. Η εργασιακή εξουθένωση, επηρεάζει σημαντικά και τον οργανισμό/φορέα, αφού προκαλεί μειωμένη απόδοση στην εργασία, συχνές απουσίες και πρόωρη αποχώρηση, την μειωμένη ποιότητα στην παροχή υπηρεσιών, τα ιατρικά λάθη και την ελλιπή φροντίδα των ασθενών, αφήνοντας τους ασθενείς ανικανοποίητους από τη λήψη υπηρεσιών και αυξάνει το κόστος λειτουργίας του οργανισμού. Η πανδημία covid 19 αύξησε σε πολύ μεγάλο βαθμό την πίεση στα συστήματα υγείας παγκοσμίως, εκτοξεύοντας τα ποσοστά εμφάνισης της επαγγελματικής εξουθένωσης στους εργαζόμενους της πρώτης γραμμής, όπως τα επείγοντα, τις μονάδες εντατικής θεραπείας και στις κλινικές για ασθενείς με covid 19. Οι κύριες αιτίες αύξησης των ποσοστών της επαγγελματικής εξουθένωσης ήταν ο υπερβολικός φόρτος εργασίας κι η αυξημένη πίεση, το άγνωστο της ασθένειας και της θεραπείας covid 19, και ο φόβος για την μετάδοση του ιού SARS-CoV-2 στους ίδιους τους εργαζόμενους και στις οικογένειές τους, όπως και η διαχείριση των ασθενών και των οικείων τους. Οι μεταβλητές που συσχετίζονται με την αυξημένη εργασιακή εξουθένωση είναι κυρίως το φύλο, επηρεάζοντας περισσότερο τις γυναίκες, το νεαρό της ηλικίας, ο αριθμός από βάρδιες, η απουσία οργάνωσης και συνεργασίας, η επικοινωνία και η έκφραση συναισθημάτων μεταξύ συναδέλφων και η απουσία κοινωνικής υποστήριξης. Η σημασία της έγκαιρης διάγνωσης και παρέμβασης τόσο σε προληπτικό όσο και σε θεραπευτικό επίπεδο είναι πολύ σημαντικές. Οι παρεμβάσεις μπορεί να γίνονται σε ατομικό / ομαδικό επίπεδο και περιλαμβάνουν τεχνικές μείωσης του στρες και γνωστική συμπεριφορική ψυχοθεραπεία, αλλά και σε επίπεδο λειτουργίας του οργανισμού, με ανασυγκρότηση και αποσαφήνιση του εργασιακού πλαισίου, των ρόλων και των καθηκόντων των εργαζομένων, υποστήριξη της εκπαίδευσής τους, ποιοτικότερη εργασία και προώθηση της συνεργασίας.