Αποτυπώσεις και γνωρίσματα της Μεγάλης Ιδέας, στην πολιτική αντίληψη και τους ευρύτερους χειρισμούς του Ε. Βενιζέλου και του αντιβενιζελικού κόμματος, κατά την περίοδο της μικρασιατικής εκστρατείας (1919-1922)
Thesis
Το θέμα του πολέμου στη Μ. Ασία, με τη συνακόλουθη τραγική του κατάληξη έχει αναμφισβήτητα έναν ιδιαίτερο και ξεχωριστό χαρακτήρα στη νεότερη ελληνική ιστορία και θεωρείται επίμαχο. Η διεξαγωγή του δημοσίου διαλόγου αλλά και των επιστημονικών προσεγγίσεων, καθιστά το θέμα εξαιρετικά ενδιαφέρον, ενώ ταυτοχρόνως είναι εξαιρετικά εκτεταμένο, για κάποιον/α που καλείται να το πραγματευτεί, στο πλαίσιο εκπόνησης μιας ερευνητικής εργασίας. Η πληρότητα της ενημέρωσης, αλλά κυρίως οι ερμηνείες και οι αξιολογήσεις προσώπων, πράξεων και καταστάσεων, αποτελούν τη μία βασική παράμετρο, που εξηγεί γιατί το συγκεκριμένο θέμα είναι επίμαχο και απαιτητικό. Η άλλη βασική παράμετρος σχετίζεται με την εύλογη ευαισθησία και συγκίνηση που προκαλεί, καθώς με τη μικρασιατική καταστροφή έκλεισε οριστικά και το ζήτημα της εκπλήρωσης της Μεγάλης Ιδέας, αν και σχετικές ανατροφοδοτήσεις της υπήρξαν και έφτασαν και μέχρι τα μέσα του 20ου αιώνα. Πώς ακριβώς όμως σχετίζεται ο Μικρασιατικός πόλεμος με τη Μεγάλη Ιδέα; Πώς οι σημαντικοί εκπρόσωποι της πολιτικής και στρατιωτικής ζωής της εποχής εκείνης, δηλαδή των δύο πρώτων δεκαετιών του 20ου αι., που εμφορούνταν από πίστη στη συγκεκριμένη ιδεολογία, προσπάθησαν να την υλοποιήσουν; Τι είδους «αναγνώσεις» της έκαναν και ποιες ερμηνείες της έδωσαν, οι οποίες εν τέλει προσδιόρισαν και τις συγκεκριμένες ενέργειες και αποφάσεις τους; Αυτά είναι ορισμένα βασικά ερωτήματα, τα οποία πραγματεύεται και στα οποία επιχειρεί να δώσει απαντήσεις η εργασία αυτή. Η επιστημονική έρευνα βασίζεται στη μελέτη των πρακτικών της Βουλής. Η μελέτη τους ξεκινά από το 1918, όταν δηλαδή ο Πρωθυπουργός Ελευθέριος Βενιζέλος επιστρέφει από το Συνέδριο Ειρήνης στο Παρίσι και προβαίνει σε σημαντικές ανακοινώσεις, σχετικά με τις ελληνικές διεκδικήσεις. Από τους λόγους που εκφωνούνται από το βήμα της Βουλής στο επόμενο διάστημα, αναδεικνύεται επίσης η σημασία της Συνθήκης των Σεβρών, ως εγγύηση για την επιτυχία των εθνικών διεκδικήσεων σε Σμύρνη και Ανατολική Θράκη. Ο Ε. Βενιζέλος εκφράζει τη βεβαιότητά του για την επιτυχή έκβαση του πολέμου στη Μ. Ασία και πιστεύει ότι η Μεγάλη Ελλάδα θα δημιουργηθεί, σύμφωνα με το εθνικό όραμα της Μεγάλης Ιδέας. Σημείο αναφοράς για τις εξελίξεις που ακολουθούν αποτελεί η εκλογική ήττα του Βενιζέλου το 1920 και η ανάληψη της εξουσίας από τους πολιτικούς του αντιπάλους. Από τα πρακτικά αναδεικνύεται η δική τους αντίληψη για τη Μεγάλη Ιδέα, ενώ ο τρόπος που την προσεγγίζουν αποτυπώνεται στις αποφάσεις και τους χειρισμούς τους στον πόλεμο. Γίνεται ιδιαίτερη αναφορά στις στρατιωτικές επιχειρήσεις και τις πολεμικές τακτικές που επιλέγονται στην τελευταία κρίσιμη περίοδο του 1921-1922. Τέλος, μέσα από μια διαδικασία σύγκρισης, η έρευνα οδηγείται στην εξαγωγή γενικών συμπερασμάτων σχετικά με το πώς οι δύο πλευρές προσπάθησαν να εφαρμόσουν τη Μεγάλη Ιδέα στο μικρασιατικό μέτωπο, με τραγικά αποτελέσματα.