Η μετάβαση από την παραδοσιακή στην ευρωπαϊκή ενδυμασία κατά τα έτη 1878-1914 στη Λάρνακα
ENGLISH ABSTRACT: Clothing, especially in the past, was an indicator of the social, economic and cultural status in a society and depicted the identity of the wearer, conveying various messages. Therefore, this paper attempts to present the circumstances that led to the transition from traditional to European costume, specifically in Larnaca, after 1878 and the arrival of the British on the island. The choice of Larnaca was definitely not done spontaniously, as it was a town with early urbanization, compared to the others. Larnaca was the center of transit trade, which was already being implemented in the 19th century and the consuls who were established there, which made it the main port of the island. It was also the place where the largest trading houses and shops were established, which contributed to the economic devel-opment of the town and the creation of an urban society that followed western standards. Larnaca became a center for the introduction of new habits, customs, lifestyle and clothing. In order to determine the rate of assimilation of these data in relation to the rest of Europe, the evolution of fashion and the conditions of its development were studied, followed by the reasons why clothing was also influenced. In order to make the comparison possible, the texts of English travelers who visited Cyprus and their descriptions of clothing were inves-tigated. At the same time, newspapers of that period and photographic material were also used as source of information on the subject. The study of the archives, showed that the arrival of the British on the island (in Larnaca), the social and economical changes that took place at that time, contributed to the development of an urban class that followed European standards and including the clothing almost simultaneously with the rest of Europe. At the same time, the expansion of trade and the communication with foreign countries, shops and fashion publications led to the Europeanization of urban areas. The inhabitants of Larnaca first, and the rest of the urban areas later, dressed in European clothes. The traditional Cyp-riot costume would continue to be worn in the countryside and also by people of lower clas-ses in the society of that time in towns, until it completely disappears.
Η ενδυμασία, ιδιαίτερα στο παρελθόν, αποτελούσε δείκτη των κοινωνικών, οικονο-μικών και πολιτιστικών δεδομένων μιας κοινωνίας και απεικόνιζε την ταυτότητα του φέρο-ντος μεταφέροντας ποικίλα μηνύματα. Στην παρούσα, λοιπόν, εργασία επιχειρείται η πα-ρουσίαση των συνθηκών εκείνων που οδήγησαν στη μετάβαση από την παραδοσιακή στην ευρωπαϊκή ενδυμασία και συγκεκριμένα στη Λάρνακα, μετά το 1878 και την έλευση των Άγγλων στο νησί. Η επιλογή της Λάρνακας, δεν ήταν τυχαία, καθώς ήταν μια πόλη με πρώ-ιμη αστικοποίηση, σε σχέση με τις υπόλοιπες. Αποτελούσε το κέντρο του διαμετακομιστι-κού εμπορίου, το οποίο υλοποιείτο ήδη από τον 19ο αιώνα και τους προξένους που ήταν εγκατεστημένοι εκεί, άρα και το κυριότερο λιμάνι του νησιού. Εκεί ιδρύθηκαν, επίσης, και οι μεγαλύτεροι εμπορικοί οίκοι, αλλά και καταστήματα, τα οποία συνέβαλαν στην οικονο-μική ανάπτυξη της πόλης και στη δημιουργία μιας αστικής κοινωνίας, που ακολούθησε τα δυτικά πρότυπα. Η Λάρνακα, λοιπόν, αποτελούσε το κέντρο εισαγωγής νέων συνηθειών, δεδομένων, τρόπου ζωής και ένδυσης. Για να διαπιστωθεί το ποσοστό αφομοίωσης αυτών των δεδομένων σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη, μελετήθηκε, αρχικά, η εξέλιξη της μό-δας σε ευρωπαϊκό πλαίσιο και οι συνθήκες εξέλιξής της και στη συνέχεια αναζητήθηκαν οι λόγοι για τους οποίους επηρεάστηκε η ενδυμασία και στην Κύπρο. Προκειμένου να κατα-στεί εφικτή η σύγκριση, ερευνήθηκαν τα κείμενα Άγγλων περιηγητών, που επισκέφθηκαν την Κύπρο και οι σχετικές με την ενδυμασία περιγραφές τους. Παράλληλα, οι εφημερίδες της εποχής αλλά και φωτογραφικό υλικό αποτέλεσαν πηγή άντλησης πληροφοριών για το θέμα. Μέσα, λοιπόν, από τη μελέτη των αρχείων καταδείχθηκε ότι η έλευση των Άγγλων στο νησί, και ειδικότερα στη Λάρνακα, και οι κοινωνικοοικονομικές αλλαγές που συντελέ-στηκαν συνέβαλαν στην ανάπτυξη μιας αστικής τάξης, που ακολούθησε τα ευρωπαϊκά πρό-τυπα και στον τομέα της ένδυσης σχεδόν ταυτόχρονα με την υπόλοιπη Ευρώπη. Παράλ-ληλα, η επέκταση του εμπορίου και των επικοινωνιών με το εξωτερικό, τα καταστήματα και τα έντυπα μόδας οδήγησαν στον εξευρωπαϊσμό των αστικών περιοχών. Οι κάτοικοι της Λάρνακας πρώτα, και των υπόλοιπων αστικών περιοχών ύστερα, ντύνονταν ευρωπαϊκά. Η παραδοσιακή, βέβαια, κυπριακή φορεσιά θα συνεχίσει να φοριέται στην ύπαιθρο, αλλά και από ανθρώπους χαμηλότερων κοινωνικών στρωμάτων στις πόλεις, μέχρι να εκτοπισθεί ε-ντελώς.