Η εργαλειοποίηση του προσφυγικού προβλήματος από την Τουρκία: η αντίδραση της EE και της Ελλάδας
ENGLISH ABSTRACT:The refugee crisis had emerged as a critical security problem for the European Union (EU). This dissertation delves into Turkey's instrumentalization of the refugee problem and explores Greece's and the EU's responses to this complex geopolitical challenge, examining different aspects of the crisis and the policies that shaped its trajectory. In particular. Τhe first chapter provides an overview of the refugee crisis and its perceived security implications in the EU and sets the stage for the subsequent analysis, focusing on the urgency and gravity of the situation. Τhe second chapter, explores Turkey's evolving foreign policy and how it has strategically incorporated the instrumentalization of refugees into its diplomatic efforts. Particular attention is paid to the events unfolding in the Evros region in 2020, representing the culmination of Turkey's assertive approach. In the third chapter the EU's migration and refugee policies are examined, unraveling the complexities and inherent challenges, revealing the dead-end the EU has faced in formulating effective responses to the crisis. The fourth chapter is dedicated to Turkey's unique role in refugee management, focusing on the landmark EU-Turkey agreement of 2016. This agreement marked a pivotal moment in crisis management and affected the dynamics between Turkey and the EU. The fifth chapter examines the reactions of Greece and the EU to Turkey's increasing aggression, with an emphasis on the hybrid instrumentalization of the problem in the Evros region. In summary, this thesis reveals the instrumentalization of the refugee problem by Turkey and its consequences for the EU and Greece. By analyzing the policies, actions and reactions of the parties involved, this study provides a detailed understanding of the complexities surrounding one of the most pressing challenges of our time.
Η προσφυγική κρίση (refugee crisis) έχει αναδειχθεί ως κρίσιμο πρόβλημα ασφάλειας για την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ε.Ε.). Η παρούσα διπλωματική εργασία εμβαθύνει στην εργαλειοποίηση (instrumentalization) του προσφυγικού προβλήματος από την Τουρκία και διερευνά τις απαντήσεις της Ελλάδας και της Ε.Ε. σε αυτή τη σύνθετη γεωπολιτική πρόκληση, εξετάζοντας διαφορετικές πτυχές της κρίσης και τις πολιτικές που διαμόρφωσαν την τροχιά της. Ειδικότερα, το πρώτο κεφάλαιο παρέχει μια επισκόπηση της προσφυγικής κρίσης και των αντιληπτών συνεπειών της για την ασφάλεια στην Ε.Ε. και θέτει το υπόβαθρο για τη μετέπειτα ανάλυση, εστιάζοντας στον επείγοντα χαρακτήρα και τη σοβαρότητα της κατάστασης. Το δεύτερο κεφάλαιο, διερευνά την εξελισσόμενη εξωτερική πολιτική της Τουρκίας και πώς ενσωμάτωσε στρατηγικά την εργαλειοποίηση των προσφύγων στις διπλωματικές της προσπάθειες. Ιδιαίτερη προσοχή δίνεται στα γεγονότα που εκτυλίσσονται στην περιοχή του Έβρου το 2020, που αποτελεί αποκορύφωμα της διεκδικητικής προσέγγισης της Τουρκίας. Στο τρίτο κεφάλαιο εξετάζονται οι πολιτικές της Ε.Ε. για τη μετανάστευση και το προσφυγικό, ξεδιαλύνοντας την πολυπλοκότητα και τις εγγενείς προκλήσεις, αποκαλύπτοντας το αδιέξοδο που αντιμετώπισε η Ε.Ε. στη διαμόρφωση αποτελεσματικών απαντήσεων στην κρίση. Το τέταρτο κεφάλαιο είναι αφιερωμένο στον μοναδικό ρόλο της Τουρκίας στη διαχείριση του προσφυγικού, εστιάζοντας στη σημαντική συμφωνία Ε.Ε.-Τουρκίας του 2016. Η συμφωνία αυτή σηματοδότησε μια κομβική στιγμή στη διαχείριση της κρίσης και επηρέασε τη δυναμική μεταξύ Τουρκίας και Ε.Ε.. Στην συνέχεια, στο πέμπτο κεφάλαιο εξετάζονται οι αντιδράσεις της Ελλάδας και της Ε.Ε. στην αυξανόμενη επιθετικότητα της Τουρκίας, με έμφαση στην υβριδική εργαλειοποίηση του προβλήματος στην περιοχή του Έβρου. Συνοπτικά, η παρούσα διπλωματική εργασία αποκαλύπτει την εργαλειοποίηση του προσφυγικού προβλήματος από την Τουρκία και τις συνέπειές του για την Ε.Ε. και την Ελλάδα. Αναλύοντας τις πολιτικές, τις ενέργειες και τις αντιδράσεις των εμπλεκόμενων μερών, αυτή η μελέτη παρέχει μια λεπτομερή κατανόηση της πολυπλοκότητας που περιβάλλει μια από τις πιο πιεστικές προκλήσεις της εποχής μας.