Ενδυνάμωση της Ελληνικής εξωτερικής πολιτικής μέσω στρατηγικών συνεργασιών στη Μ. Ανατολή: Η περίπτωση των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων

Φακίνος, Μιχαήλ (2024-05)

ENGLISH ABSTRACT: Athens' approach to the United Arab Emirates is one of its efforts in the last decade to escape the passive diplomacy of the economic crisis. Greece found the opportunity after the energy upgrade of the region to diversify and reshape its foreign policy even with partners outside of NATO and the EU. This expansion takes place in a period after 2010 when significant hydrocarbon deposits were discovered in Greece. Mediterranean, and at the same time neighboring Turkey was gradually moving away from Israel. The Arab uprisings brought upheaval in the region with Turkey supporting the Muslim Brotherhood and political Islam. The US has shifted its focus of interest from the MENA region to counter the rising power of Russia and China. Combined with other challenges in the region, the above was a catalyst for the activation of Greek Diplomacy. Against this background, with Turkey projecting its power through 'Neo-Ottomanism' and 'Blue Homeland', Athens-Abu Dhabi relations seem to be strengthening following mutually beneficial agreements and with a will to deepen their ties in all areas. Greece needs to upgrade its role in the region as an energy hub, since after the war in Ukraine the countries of Europe are trying to become independent from Russian energy. The Emirates need strong alliances that, in addition to strengthening defense and security, will introduce them to the large EU market. Thus, prospects are also created for opening new "roads", such as the IMEC initiative, and new challenges, which if effectively addressed by the competent in Greek foreign policy, the country will serve its national interests by following a more independent strategy. Athens' approach to the United Arab Emirates is being investigated as one of its efforts in the last decade to escape the passive diplomacy of the economic crisis. However, it is important to understand this cooperation, to research it in the light of the theories of international relations that concern the strategy of a state, such as Greece. A strategy which is stable and long-term and is not convulsively affected by the movements of revisionist forces in the region such as Turkey. It is obvious that Greece has found the opportunity after the energy upgrade of the region to diversify and reshape its foreign policy even with partners outside of NATO and the EU. This expansion takes place in a period after 2010 when significant deposits were discovered of hydrocarbons in the Southern Mediterranean, and at the same time neighboring Turkey was gradually moving away from Israel. The Arab uprisings brought upheaval in the region with Turkey supporting the Muslim Brotherhood and political Islam. The US has shifted its focus of interest from the MENA region to counter the rising power of Russia and China. All of the above are catalysts for the stronger activation of Greek diplomacy, but we must not forget the timeless cultural and economic relationship between Greeks and Arabs. The United Arab Emirates in particular, since the creation of their state, have tried to maintain good relations with Athens in the context of their harmonized pursuits and in their sympathy towards the Greek side. Against this background, indeed with Turkey projecting its power through "Neo-Ottomanism" and "Blue Homeland" Athens-Abu Dhabi relations seem to be strengthening after mutually beneficial agreements and with a will to deepen their ties in all sectors. Greece needs to upgrade its role in the region as an energy hub, since after the war in Ukraine the countries of Europe are trying to become independent from Russian energy. The Emirates need strong alliances that, in addition to strengthening defense and security, will introduce them to the large EU market. This creates prospects for opening new "roads", such as the IMEC initiative, and new challenges. In order to face the challenges, emphasis must be placed on the value of cultural diplomacy and the common values of the two states. The interfaith dialogue and the understanding of the identity diversity of the Greeks from the Westerners and the Emiratis from the rest of the Arabs significantly helps to strengthen the alliance. An under-researched part of the strategy that can lead to the stability of cooperation in all fields, in a volatile geopolitical landscape. Taking the above into consideration, the Greek foreign policy officials could achieve the prosperity of the state, a greater flexibility in the exercise of foreign policy and stability in the region by bringing the West closer to the East, playing a leading role in modern developments.

Thesis

Η προσέγγιση της Αθήνας προς τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα ερευνάται ως μία από της προσπάθειες τις τελευταίας δεκαετίας για να ξεφύγει από την παθητική διπλωματία της οικονομικής κρίσης. Είναι σημαντικό όμως να κατανοήσουμε αυτή τη συνεργασία, να την ερευνήσουμε υπό το πρίσμα των θεωριών των διεθνών σχέσεων που αφορούν στην στρατηγική ενός κράτους, όπως η Ελλάδα. Μια στρατηγική η οποία είναι σταθερή μακρόπνοη και δεν επηρεάζεται σπασμωδικά από κινήσεις αναθεωρητικών δυνάμεων στην περιοχή όπως η Τουρκία. Η Ελλάδα είναι εμφανές ότι είναι βρήκε την ευκαιρία μετά και από την ενεργειακή αναβάθμιση της περιοχής να διαφοροποιήσει και να αναδιαμορφώσει την εξωτερική της πολιτική ακόμα και με εταίρους εκτός ΝΑΤΟ και ΕΕ. Η διεύρυνση αυτή γίνεται σε μία περίοδο μετά το 2010 οπότε και ανακαλύφθηκαν αξιόλογα κοιτάσματα υδρογονανθράκων στην Αν. Μεσόγειο, και ταυτόχρονα η γειτονική Τουρκία σταδιακά απομακρυνόταν από το Ισραήλ. Οι αραβικές εξεγέρσεις έφεραν ανατροπές στην περιοχή με την Τουρκία να υποστηρίζει τους Αδελφούς μουσουλμάνους και το πολιτικό Ισλάμ. Οι ΗΠΑ άλλαξαν το κέντρο βάρους του ενδιαφέροντος τους από την περιοχή της ΜΕΝΑ για να αντιμετωπίσουν την άνοδο της ισχύος Ρωσίας και Κίνας. Όλα τα παραπάνω είναι καταλύτες στην εντονότερη ενεργοποίηση της Ελληνικής διπλωματίας αλλά πρέπει να μην ξεχνάμε την διαχρονική πολιτιστική και οικονομική σχέση Ελλήνων και Αράβων. Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα ιδιαιτέρως, προσπάθησαν από δημιουργίας του κράτους τους, τις καλές σχέσεις με την Αθήνα στα πλαίσια των ενερμονισμένων επιδιώξεων τους και στην συμπάθιά του ςπρος την Ελληνική πλευρά. Σε αυτό το υπόβαθρο, όντως με την Τουρκία να προβάλει την ισχύ της μέσω του «Νεοωθομανισμού» και της «Γαλάζιας Πατρίδας» οι σχέσεις Αθήνας - Αμπου Ντάμπι φαίνεται να ισχυροποιούνται μετά από αμοιβαία επωφελείς συμφωνίες και με θέληση για εμβάθυνση των δεσμών τους σε όλους τους τομείς. Η Ελλάδα χρειάζεται να αναβαθμίσει το ρόλο της στην περιοχή ως ενεργειακός κόμβος, αφού μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία η χώρες της Ευρώπης προσπαθούν να ανεξαρτητοποιηθούν από τη Ρωσική ενέργεια. Τα Εμιράτα χρειάζονται ισχυρές συμμαχίες που πέρα από την ενίσχυση της άμυνας και της ασφάλειας θα τα εισάγουν στην μεγάλη αγορά της ΕΕ. Έτσι δημιουργούνται προοπτικές και για άνοιγμα νέων «δρόμων», όπως της πρωτοβουλίας ΙΜΕC, και νέων προκλήσεων. Για να αντιμετωπιστούν οι προκλήσεις πρέπει να δοθεί έμφαση στη αξία του της πολιτισμικής διπλωματίας και στις κοινές αξίες των δύο κρατών. Ο διαθρησκευτικός διάλογος και η κατανόηση της διαφορετικότητας της ταυτότητας των Ελλήνων από τους δυτικούς και των Εμιρατινών από τους υπόλοιπους άραβες βοηθάει σημαντικά στην ισχυροποίηση της συμμαχίας. Ένα κομμάτι της στρατηγικής που δεν έχει ερευνηθεί επαρκώς και το οποίο μπορεί να οδηγήσει στην σταθερότητα της συνεργασίας σε όλα τα πεδία, μέσα σε ένα ευμετάβλητο γεωπολιτικό τοπίο. Θέτοντας τα παραπάνω υπόψη οι αρμόδιοι της Ελληνικής Εξωτερικής πολιτικής, θα μπορούσαν να επιτύχουν την ευημερία του κράτους, μια μεγαλύτερη ευελιξία στην άσκηση εξωτερικής πολιτικής αλλά και την σταθερότητα στην περιοχή φέρνοντας πιο κοντά τη Δύση στην ανατολή παίζοντας πρωταγωνιστικό ρόλο στις σύγχρονες εξελίξεις.