| dc.description.abstract | Οι παραδοσιακά φιλικές σχέσεις Ελλάδας και Κύπρου καθώς και η αυξανόμενη επιθετικότητα της Τουρκίας, ειδικά κατά την δεκαετία του 1990, δημιούργησε την ανάγκη περαιτέρω προσέγγισης των δύο χωρών προκειμένου να εξισορροπηθεί η κοινή απειλή. Αυτή η προσέγγιση πήρε την μορφή ενός δόγματος το οποίο χαρακτηρίστηκε ως Ενιαίος Αμυντικός Χώρος (ΕΑΧ), με στόχο να προστατευθούν τα συμφέροντα των δύο χωρών, δημιουργώντας έτσι ένα τρίγωνο εντάσεων και διεκδικήσεων στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Η διακυβέρνηση της Τουρκίας υπό τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, έφερε σημαντικές αλλαγές στην εξωτερική της πολιτική έναντι των γειτονικών της κρατών, κάτι το οποίο εκφράστηκε έντονα με την υιοθέτηση του δόγματος της «Γαλάζιας Πατρίδας» καθώς σχετίζεται με τις θαλάσσιες διεκδικήσεις της Τουρκίας σε Ανατολική Μεσόγειο, Αιγαίο Πέλαγος και Μαύρη θάλασσα, εις βάρος των κυριαρχικών δικαιωμάτων αυτών των κρατών.
Σκοπός της παρούσας διατριβής είναι η ανάλυση των θεμάτων εξωτερικής πολιτικής των ενδιαφερομένων κρατών, Ελλάδας, Τουρκίας και Κύπρου, που οδήγησαν στη διαμόρφωση των παραπάνω δογμάτων, καθώς και την ανάδειξη των διαφόρων σύγχρονων απειλών ασφαλείας που αντιμετωπίζουν η Ελλάδα και η Κύπρος από την αναθεωρητική πολιτική της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο. Επιμέρους στόχοι της παρούσας διατριβής είναι η ανάδειξη του νέου ρόλου της Τουρκίας στην περιοχή και των δυνατοτήτων μιας πολυδιάστατης συνεργασίας Ελλάδας και Κύπρου, ως ένα νέο δόγμα αντιμετώπισης της Τουρκικής απειλής, στα πλαίσια του Διεθνούς Δικαίου.
Τα βασικά ερευνητικά ερωτήματα που τίθενται στην παρούσα διατριβή είναι α) ποιο είναι το περιεχόμενο και η έννοια του δόγματος Ενιαίου Αμυντικού Χώρου Ελλάδας – Κύπρου; β) ποιο είναι το περιεχόμενο και οι διεκδικήσεις του δόγματος της «Γαλάζιας Πατρίδας»; γ) ποιοι είναι οι περιφερειακοί και διεθνείς δρώντες που επηρεάζουν τη σχέση Τουρκίας – Ελλάδας – Κύπρου, και με ποιόν τρόπο το πραγματοποιούν; δ) ποιες είναι οι εσωτερικές δυνατότητες που παρουσιάζουν τα τρία κράτη που θα μπορούσαν να αποτελέσουν καταλύτη για τη μελλοντική τους θέση στην ευρύτερη περιοχή; ε) ποιοι είναι οι πιθανοί τρόποι αντιμετώπισης της νέας επιθετικής τουρκικής εξωτερικής πολιτικής από την Ελλάδα και την Κύπρο, στα πλαίσια του Ενιαίου Αμυντικού Χώρου και του υφιστάμενου γεωπολιτικού περιβάλλοντος της Ανατολικής Μεσογείου; Η μεθοδολογία που θα ακολουθηθεί είναι ένας συνδυασμός εμπειρικών μεθόδων και παραδειγμάτων με την χρήση παράλληλα κάποιων στατιστικών στοιχείων προκειμένου να οδηγηθούμε σε πιο ασφαλή συμπεράσματα.
Η θέση του γράφοντος είναι ότι η Τουρκία δύναται να εξισορροπηθεί από τις δυνάμεις του Ελληνισμού υιοθετώντας ένα σύγχρονο και εξελιγμένο μοντέλου αποτρεπτικού δόγματος που θα βασίζεται στις αρχές του ενιαίου αμυντικού χώρου και θα στοχεύει στην ποιοτική υπεροχή έναντι της Τουρκίας και την ισχυρή εξωτερική ενδυνάμωση της Ελλάδας και της Κύπρου.
Στο πρώτο κεφάλαιο θα αναλυθεί το θεωρητικό πλαίσιο γύρω από την εξισορρόπηση και αποτροπή μιας απειλής στις διεθνής σχέσεις, στο δεύτερο κεφάλαιο θα παρουσιαστούν οι συνθήκες διαμόρφωσης, για πρώτη φορά, του δόγματος ΕΑΧ σε συνάρτηση με την επιθετική Τουρκική εξωτερική πολιτική και την επίδραση εξωτερικών δυνάμεων, στο τρίτο κεφάλαιο θα διατυπωθεί η εξέλιξη της τουρκικής απειλής μέχρι και σήμερα καθώς και οι δυνατότητες και περιορισμοί του σύγχρονου περιβάλλοντος της Ανατολικής Μεσογείου, με την Ελλάδα και την Κύπρο ως ενεργά μέλη του και τέλος θα καταλήξουμε στα συμπεράσματα, όπου θα διατυπωθεί ένα σαφές πλαίσιο αντιμετώπισης της τουρκικής αναθεωρητικής πολιτικής, ως ένα νέο, αναδιαμορφωμένο δόγμα ΕΑΧ Ελλάδας – Κύπρου. | en_UK |
