Η Κίνα στο Παγκόσμιο Σύστημα του 21ου αιώνα: Η άνοδος, η διεθνής πολιτική και οι διεθνείς Σχέσεις με τον υπόλοιπο Κόσμο

Abstract

Μέσα σε λιγότερο από τρεις δεκαετίες η Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας γνώρισε τόσο σημαντική ανάπτυξη που όμοιά της καμία άλλη χώρα δεν έχει βιώσει στο παρελθόν (Morrison, 2019: 189-190). Μάλιστα όσες μελέτες έχουν ασχοληθεί με το συγκεκριμένο φαινόμενο αποδίδουν τη γρήγορη και ανοδική αυτή πορεία στην τεχνολογική ανάπτυξη, τις πολιτικές αποφάσεις της ηγεσίας, της στρατιωτικής προόδου που γνώρισε η χώρα (Kynge, 2007: 12-21) καθώς και στις πολυκερδείς εμπορικές συμφωνίες που συνάπτει με άλλες χώρες παγκοσμίως (Shambaugh, 2013 :156-85). Αυτό που δείχνει η Κίνα είναι πως επιδιώκει την περαιτέρω ανάπτυξή της στο διεθνές σύστημα μέσα από ειρηνικές διαδικασίες (Mearsheimer, 2010 :383), καθώς όπως έχει αναφέρει και στο παρελθόν η ηγεσία της χώρας η παρούσα τάξη πραγμάτων εξυπηρετεί σχεδόν απόλυτα τα συμφέροντα της Κίνας, ιδιαίτερα στον τομέα της οικονομίας και της άσκησης εμπορικών δραστηριοτήτων με τρίτες χώρες (Qingguo & Rosecrance 2010: 72-79). Ωστόσο, δεν είναι σπάνιο φαινόμενο οι έντονες αλλά περιστασιακές συγκρούσεις (ιδιαίτερα με τις υπόλοιπες μεγάλες δυνάμεις) όταν απειλούνται τα οικονομικά συμφέροντά της (Mearsheimer, 2014: 464) ή οι εδαφικές διεκδικήσεις της και τα κυριαρχικά της δικαιώματα (Bashir & Yu, 2020: 569-75). Βέβαια, αυτές οι συγκρούσεις στην πλειοψηφία τους πηγάζουν από ιστορικούς λόγους μιας σειράς από επεκτατικούς πολέμους και πολέμους τρίτων (Stuart-fox, 2021: 7-9). Παρ ’όλα αυτά, η Κίνα έχει βρει τον τρόπο να κερδίζει στρατηγικούς και οικονομικούς συμμάχους μέσα από πρωτοποριακά και καινοτόμα προγράμματα εμπορικής δραστηριότητας, με κοινά οφέλη για όλες τις εμπλεκόμενες πλευρές, με τελευταίο και σημαντικά κερδοφόρο τον «Δρόμο του Μεταξιού», ο οποίος αποδίδει τόσο οικονομικά όσο και στρατηγικά πίσω στην Κίνα εξαπλώνοντας τη διεθνή επιρροή της (Iqbal et al., 2019 :10-16). Τέλος ωστόσο, θεωρείται αρκετά δύσκολο να εκτιμηθεί με ακρίβεια ο βαθμός που θα εξαπλωθεί η διεθνής επιρροής της Κίνας, όπως και η πιθανότητα να μετατραπεί σε μία νέα ηγεμονική παγκόσμια υπερδύναμη. Αν και έχει σημειώσει σημαντική ανάπτυξη σε κάθε τομέα ισχύος, θα χρειαστούν ακόμα αρκετές δεκαετίες μέχρις ότου να βρίσκεται σε θέση να αξιοποιήσει πλήρως της δυνατότητες και τις διάφορες μορφές ισχύος που κατέχει (Monteiro, 2014: 48-60). Ετσί λοιπόν, παρόλο που το σημερινό διεθνές σύστημα χαρακτηρίζεται ως πολύ-πολικό, υποστηρίζεται ότι θα συνεχίσει να λειτουργεί υπό την ηγεσία και τον έλεγχο των ΗΠΑ (Brooks & Wohlforth, 2016 :103).