Οι Εβραίοι στο Ιόνιο Κράτος: Συμπερίληψη και αποκλεισμοί στον δημόσιο λόγο

Χαρίτος, Ανδρέας (2024-05)

ENGLISH ABSTRACT : The present study focuses on aspects of public discourse, during the 19th century, concerning the Jews and the Jewish community of Corfu which was articulated mainly through the press in the last decade of the existence of the Ionian State. Specifically, it studies and analyzes the tensions created through economic competition and the religious and cultural differences between Christians and Jews, but also the way in which the question of the Jews was included in the broader political confrontations of the time and the role that they played in the revival of earlier religious stereotypes. On the occasion of an incident of desecration of the Jewish cemetery and the related encyclical letter of the Greek Orthodox Bishop of Corfu, the dissolution of the Corfu commercial club -after a turbulent meeting- which aimed to exclude non-Christians, as well as the publication of the first Greek Jewish newspaper, which raised the issue of discrimination against the minority and supported the demand for full political rights for the Jews of the island, public recriminations are recorded regarding the eviction of Jewish merchants from the commercial club and stock exchange of Corfu, but also regarding the religious prejudice by a part of the population and the lower clergy, as well as the suspicion of the political role the Jews play -or could play- on the key question of the Union.

Thesis

Η παρούσα μελέτη επικεντρώνεται σε όψεις του δημόσιου λόγου που αφορούσαν τους Εβραίους και την εβραϊκή κοινότητα της Κέρκυρας κατά τον 19ο αιώνα, ενός δημόσιου λόγου που αρθρώθηκε κυρίως μέσω του Τύπου κατά την τελευταία δεκαετία της ύπαρξης του Ιονίου Κράτους. Συγκεκριμένα, μελετά και αναλύει τις εντάσεις που δημιουργήθηκαν μέσα από τον οικονομικό ανταγωνισμό και τις θρησκευτικές και πολιτισμικές διαφορές μεταξύ Χριστιανών και Εβραίων, αλλά και τον τρόπο με τον οποίο εντάχθηκε το ζήτημα των Εβραίων στις ευρύτερες πολιτικές αντιπαραθέσεις της εποχής καθώς και τον ρόλο που αυτές έπαιξαν στην αναβίωση παλαιότερων θρησκευτικών στερεοτύπων. Με αφορμή ένα περιστατικό βεβήλωσης του εβραϊκού νεκροταφείου και τη σχετική εγκύκλιο του Μητροπολίτη Κέρκυρας, τη διάλυση της εμπορικής λέσχης Κέρκυρας -μετά από μια ταραχώδη συνεδρίαση- που στόχο είχε τον αποκλεισμό των μη Χριστιανών, καθώς και την έκδοση της πρώτης ελληνικής εβραϊκής εφημερίδας, η οποία έθεσε το ζήτημα των διακρίσεων και των αποκλεισμών εις βάρος της μειονότητας και υποστήριξε το αίτημα για απόδοση πλήρων πολιτικών δικαιωμάτων στους Εβραίους του νησιού, καταγράφονται θέσεις και αντιθέσεις σχετικά με την έξωση των Εβραίων εμπόρων από την εμπορική λέσχη και το χρηματιστήριο της Κέρκυρας αλλά και αναφορικά με τις θρησκευτικές προκαταλήψεις και τον χριστιανικό φανατισμό μερίδας του πληθυσμού και του κατώτερου κλήρου, καθώς και την καχυποψία για τον πολιτικό ρόλο που παίζουν ή θα μπορούσαν να παίξουν οι Εβραίοι σχετικά με το καίριο ζήτημα της Ένωσης.