Το σύνδρομο της επαγγελματικής εξουθένωσης των εκπαιδευτικών πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης
ENGLISH ABSTRACT Occupational burnout describes the psychosomatic symptoms that are experienced by a number of employees, as a result of running out of physical and mental strength and reserves, due to the pressure that these employees are under. Teachers are a group of employees who experience the occupational burnout syndrome, due to demands emanating from the nature of their job, their students, the students' parents, and society, in general. The aim of this assignment was to investigate the manifestation of occupational burnout in primary school teachers, and list its causes, effects, and good practices for its prevention and effective management. This aim could be reached by carrying out a relevant literature review, which was based on primary and secondary surveys that discussed various dimensions of the occupational burnout experienced by teachers. The results of research conducted showed that, both in Greece and abroad, primary school teachers face the consequences of occupational burnout. However, it should be pointed out that not all teachers face the same risk, since it emerges that, whether teachers will develop occupational burnout, or not, depends on their demographic characteristics, as well as on the conditions prevailing in their workplace, and on various traits of their personality. The development of occupational burnout among teachers is a highly worrying phenomenon, due to the negative impact that it has on their personal and professional lives, as well as on the quality of their teaching work. The low quality of the teaching work results in the low academic performance of students, and consequently, fewer opportunities for that latter to seek for a competitive job, as well as fewer opportunities for personal development. School management executives should be aware of the symptoms of occupational burnout, in order for them to be able to intervene directly through a series of good practices focusing on providing psychological support, encouraging physical exercise, easing off pressure, and offering guidance.
Thesis
Η επαγγελματική εξουθένωση περιγράφει τα ψυχοσωματικά συμπτώματα που βιώνουν ορισμένοι εργαζόμενοι ως αποτέλεσμα της εξάντλησης των σωματικών και ψυχικών δυνάμεων και αποθεμάτων του, λόγω των πιέσεων που δέχεται. Οι εκπαιδευτικοί αποτελούν μία ομάδα εργαζόμενων, που αντιμετωπίζει το σύνδρομο της επαγγελματικής εξουθένωσης, εξαιτίας των απαιτήσεων της φύσης της εργασίας τους, των μαθητών, των γονέων των μαθητών και της κοινωνίας γενικότερα. Στόχος της εργασίας αυτής ήταν να διερευνήσει την εμφάνιση της επαγγελματικής εξουθένωσης στους εκπαιδευτικούς της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης και να καταγράψει τα αίτια, τις επιπτώσεις της και τις καλές πρακτικές πρόληψης και αποτελεσματικής διαχείρισής της. Η επίτευξη του στόχου της εργασίας καταγράφηκε μέσα από τη διαδικασία της βιβλιογραφικής ανασκόπησης, πρωτογενών και δευτερογενών ερευνών που είχαν ως αντικείμενο διάφορες διαστάσεις της επαγγελματικής εξουθένωσης των εκπαιδευτικών. Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν, πως οι εκπαιδευτικοί πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, στην Ελλάδα και το εξωτερικό έρχονται αντιμέτωποι με την επαγγελματική εξουθένωση. Ωστόσο, πρέπει να σημειωθεί πως όλοι οι εκπαιδευτικοί δεν διατρέχουν τον ίδιο κίνδυνο, καθώς η επαγγελματική εξουθένωση φαίνεται πως εξαρτάται από τα δημογραφικά χαρακτηριστικά των εκπαιδευτικών, από τις συνθήκες που επικρατούν στο εργασιακό περιβάλλον τους και από διάφορα στοιχεία της προσωπικότητας τους. Η εμφάνιση της επαγγελματικής εξουθένωσης στους εκπαιδευτικούς είναι ένα ιδιαίτερα ανησυχητικό φαινόμενο, λόγω της αρνητικής επίδρασης που έχει στην προσωπική και επαγγελματική τους ζωή, όπως και στην ποιότητα του εκπαιδευτικού τους έργου. Η χαμηλή ποιότητα του εκπαιδευτικού έργου, συνεπάγεται χαμηλή ακαδημαϊκή απόδοση από την πλευρά των μαθητών και κατά συνέπεια λιγότερες ευκαιρίες για την αναζήτηση μίας ανταγωνιστικής εργασίας και λιγότερες ευκαιρίες προσωπικής ανάπτυξης. Οι διοικήσεις των σχολείων, οφείλουν να έχουν γνώση των συμπτωμάτων της επαγγελματικής εξουθένωσης, ώστε να μπορούν να παρεμβαίνουν άμεσα με μία σειρά καλών πρακτικών που εστιάζουν στην ψυχολογική υποστήριξη, στη σωματική άσκηση και χαλάρωση και στην καθοδήγηση.