Ο ρόλος του εσωτερικού και του εξωτερικού ελέγχου στον εντοπισμό και την πρόληψη της απάτης στις οικονομικές καταστάσεις: Μελέτη περίπτωσης Enron
ENGLISH ABSTRACT In recent decades, numerous corporate scandals and financial frauds have unfolded globally, causing a significant increase in scientific interest in the field of false financial reporting. These scandals include a range of deceptive practices, ranging from manipulation of financial statements to misappropriation of executives and sophisticated, well-organized fraud schemes. It is clear from modern history that, for fraud to flourish, simple accounting manipulations are not enough. A critical factor is the failure of both internal and external audit mechanisms to detect these fraudulent activities. This paper aims to provide an overview, drawing from the international literature, of the different types of fraud that firms and their managers resort to, with particular emphasis on fraud in financial statements. In addition, it delves into an examination of the roles played by both internal and external auditors in preventing and detecting fraud, together with the respective responsibilities of these auditors. The case under consideration is the global scandal of Enron, Enron prioritized revenue over profits as its primary financial objective, performance factor and measure of its success. The use of distorted, "overstated" revenues was vital to creating the impression of innovation, rapid growth and remarkable business performance, even going beyond hiding debt in special purpose entities. Jeff Skilling, Enron's chairman and CEO, championed revenue as the primary performance measure to propel the company to the status of "the world's leading company." By the time of its collapse, Enron had used its supercharged revenue growth to secure seventh place on the respected Fortune 500 list of the world's largest companies. While it is acknowledged that Enron used various misleading and fraudulent accounting practices, both legal and illegal, to obfuscate its financial statements, the focus has often been on its efforts to move assets and liabilities off the balance sheet through complex structures and special purpose entities. What has been largely overlooked is an examination of how Enron strategically used the mark-to-market (MTM) accounting rule and other revenue enhancing accounting methods to project itself as a larger company than industry giants such as General Electric,or IBM.
Thesis
Τις τελευταίες δεκαετίες, πολυάριθμα εταιρικά σκάνδαλα και οικονομικές απάτες εκτυλίχθηκαν σε παγκόσμιο επίπεδο, προκαλώντας σημαντική αύξηση του επιστημονικού ενδιαφέροντος στον τομέα της ψευδούς χρηματοοικονομικής πληροφόρησης. Αυτά τα σκάνδαλα περιλαμβάνουν ένα φάσμα παραπλανητικών πρακτικών, που κυμαίνονται από τη χειραγώγηση των οικονομικών καταστάσεων έως την υπεξαίρεση στελεχών και τα περίπλοκα, καλά οργανωμένα συστήματα απάτης. Είναι προφανές από τη σύγχρονη ιστορία ότι, για να ευδοκιμήσει η απάτη, οι απλοί λογιστικοί χειρισμοί δεν αρκούν. Ένας κρίσιμος παράγοντας είναι η αποτυχία τόσο των εσωτερικών όσο και των εξωτερικών ελεγκτικών μηχανισμών να εντοπίσουν αυτές τις δόλιες δραστηριότητες. Η παρούσα εργασία έχει ως στόχο να παράσχει μια επισκόπηση, αντλώντας στοιχεία από τη διεθνή βιβλιογραφία, των διαφόρων τύπων απάτης στους οποίους καταφεύγουν οι επιχειρήσεις και τα στελέχη τους, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στην απάτη στις χρηματοοικονομικές καταστάσεις. Επιπλέον, εμβαθύνει στην εξέταση των ρόλων που διαδραματίζουν τόσο οι εσωτερικοί όσο και οι εξωτερικοί ελεγκτές στην πρόληψη και τον εντοπισμό της απάτης, μαζί με τις σχετικές ευθύνες που φέρουν οι εν λόγω ελεγκτές. Η περίπτωση που εξετάζεται είναι το παγκόσμιο σκάνδαλο της Enron. Η Enron έδωσε προτεραιότητα στα έσοδα έναντι των κερδών ως τον πρωταρχικό οικονομικό στόχο της, τον παράγοντα απόδοσης και το μέτρο της επιτυχίας της. Η χρήση στρεβλών, "υπερδιογκωμένων" εσόδων ήταν ζωτικής σημασίας για τη δημιουργία της εντύπωσης της καινοτομίας, της ταχείας ανάπτυξης και των αξιοσημείωτων επιχειρηματικών επιδόσεων, ξεπερνώντας ακόμη και την απόκρυψη του χρέους σε οντότητες ειδικού σκοπού. Ο Jeff Skilling, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Enron, υποστήριξε τα έσοδα ως το κύριο μέτρο απόδοσης για να προωθήσει την εταιρεία στην ιδιότητα της "κορυφαίας εταιρείας στον κόσμο". Μέχρι τη στιγμή της κατάρρευσής της, η Enron είχε χρησιμοποιήσει την υπερτροφική αύξηση των εσόδων της για να εξασφαλίσει την έβδομη θέση στον αξιοσέβαστο κατάλογο Fortune 500 των μεγαλύτερων εταιρειών του κόσμου. Εν κατακλείδι, αν και αναγνωρίζεται ότι η Enron χρησιμοποίησε διάφορες παραπλανητικές και δόλιες λογιστικές πρακτικές, νόμιμες και παράνομες, για να συσκοτίσει τις οικονομικές της καταστάσεις, το ενδιαφέρον συχνά επικεντρώθηκε στις προσπάθειές της να μεταφέρει περιουσιακά στοιχεία και υποχρεώσεις εκτός ισολογισμού μέσω πολύπλοκων δομών και οντοτήτων ειδικού σκοπού. Αυτό που έχει παραβλεφθεί σε μεγάλο βαθμό είναι η εξέταση του τρόπου με τον οποίο η Enron χρησιμοποίησε στρατηγικά τον λογιστικό κανόνα "mark-to-market" (MTM) και άλλες λογιστικές μεθόδους ενίσχυσης των εσόδων για να προβάλλεται ως μεγαλύτερη εταιρεία από τους γίγαντες του κλάδου, όπως η General Electric, η IBM.