Εργασιακή Ικανοποίηση στον Τομέα της Υγειονομικής Περίθαλψης: Μια Συστηματική Ανασκόπηση
ENGLISH ABSTRACT Introduction: Employee satisfaction in the healthcare sector is a variable that significantly impacts overall employee performance, while being recognized as a key determinant in the delivery of quality healthcare services. Its multifactorial nature arises from the combination of psychological, physiological and environmental factors, and is one of the most critical indicators of the well-being of healthcare workers, contributing to ensuring the functionality of health systems and enhancing the resilience of the workforce. Aim: The aim of this thesis is to assess the satisfaction of health workers, to document the main factors that influence it, to highlight the main challenges they face and to formulate proposals for strategies and measures that will contribute to enhancing their job satisfaction and well-being. Methodology: The methodology used for this master thesis was a systematic review of the international literature, with a search for articles in Greek and English. The international electronic databases PubMed, Wiley online library and CINAHL were used to search scientific studies. The final articles selected were exclusively about health professionals and did not include other geographical, demographic or social restrictions. The time period studied was from 1/1/2019 to 31/12/2024. Findings: Studies conducted across various continents have highlighted a variety of factors affecting job satisfaction, revealing both common trends and geographical variations. In Europe, findings emphasized the significance of factors such as emotional abuse, job demands, individual characteristics, working conditions, effective leadership, collaboration, fair pay, equity, inclusiveness, training opportunities, bullying, workload and ambiguity, affecting job satisfaction. In Asia, job satisfaction appeared to be influenced by factors such as education, income, job stability, organizational support, inclusiveness, knowledge management, work life balance, infrastructure and working hours. In America, stress, work overload and task ambiguity reduce job satisfaction and increase burnout. Factors such as interpersonal relationships, social support and cooperation enhanced job satisfaction, while shift work and lack of resources caused dissatisfaction. In Africa, autonomy, recognition, rewards and working in the private sector were positively associated with job satisfaction. Conclusions: Job satisfaction is influenced by individual, organizational and social characteristics with an impact on the professional and personal lives of health workers. High job satisfaction is associated with reduced burnout, increased engagement and effectiveness, while low job satisfaction leads to absenteeism, resignation and deterioration in quality of care. Enhancing job satisfaction in the health sector requires a holistic approach, with strategies that focus on improving working conditions, strengthening leadership and ensuring the mental health of employees. These interventions are important for the well-being of professionals and the provision of quality health services.
Thesis
Εισαγωγή: Η ικανοποίηση των εργαζομένων στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης αποτελεί μια μεταβλητή που επηρεάζει σε σημαντικό βαθμό την συνολική απόδοση των εργαζομένων, ενώ παράλληλα αναγνωρίζεται ως καθοριστικός παράγοντας στην παροχή ποιοτικών υπηρεσιών υγείας. Η πολυπαραγοντική φύση της προκύπτει από τον συνδυασμό ψυχολογικών, φυσιολογικών και περιβαλλοντικών παραγόντων, ενώ αποτελεί έναν από τους πλέον κρίσιμους δείκτες της ευημερίας του υγειονομικού προσωπικού συμβάλλοντας στη διασφάλιση της λειτουργικότητας των συστημάτων υγείας και στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας του ανθρώπινου δυναμικού. Σκοπός: Σκοπός αυτής της διατριβής είναι να αξιολογηθεί η ικανοποίηση των εργαζομένων στον τομέα της υγείας, να καταγραφούν οι κύριοι παράγοντες που την επηρεάζουν, να αναδειχθούν οι βασικές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν καθώς και να διατυπωθούν προτάσεις στρατηγικών και μέτρων που θα συμβάλλουν στην ενίσχυση της επαγγελματικής ικανοποίησης και ευημερίας τους. Μεθοδολογία: Η μεθοδολογία που χρησιμοποιήθηκε για την εκπόνηση της παρούσας μεταπτυχιακής διατριβής ήταν η συστηματική ανασκόπηση της διεθνούς βιβλιογραφίας, με αναζήτηση άρθρων στην ελληνική και αγγλική γλώσσα. Για την αναζήτηση των επιστημονικών μελετών χρησιμοποιήθηκαν οι διεθνείς ηλεκτρονικές βάσεις δεδομένων PubMed,Wiley online library και CINAHL.Τα τελικά άρθρα που επιλέχθηκαν αφορούσαν αποκλειστικά τους επαγγελματίες υγείας και δεν περιλάμβαναν άλλους γεωγραφικούς, δημογραφικούς ή κοινωνικούς περιορισμούς. To χρονικό διάστημα που μελετήθηκε ήταν από 1/1/2019 έως 31/12/2024. Ευρήματα: Οι μελέτες που διεξήχθησαν σε διάφορες ηπείρους ανέδειξαν ποικίλους παράγοντες που επηρεάζουν την επαγγελματική ικανοποίηση αποκαλύπτοντας τόσο κοινές τάσεις όσο και γεωγραφικές διαφοροποιήσεις. Στην Ευρώπη, τα ευρήματα υπογράμμισαν τη σημασία παραγόντων όπως η συναισθηματική κακοποίηση, οι εργασιακές απαιτήσεις, τα ατομικά χαρακτηριστικά, οι συνθήκες εργασίας, η αποτελεσματική ηγεσία, η συνεργασία, η δίκαιη αμοιβή, η συμμετοχικότητα, οι εκπαιδευτικές ευκαιρίες, ο εκφοβισμός, η υπερφόρτωση και οι ασάφειες επηρεάζουν την επαγγελματική ικανοποίηση. Στην Ασία η επαγγελματική ικανοποίηση φάνηκε να επηρεάζεται από παράγοντες όπως η εκπαίδευση, το εισόδημα, η σταθερότητα της εργασίας, η οργανωτική υποστήριξη, η συμμετοχικότητα, η διαχείριση γνώσης, η ισορροπία εργασιακής ζωής, οι υποδομές και το ωράριο. Στην Αμερική, το άγχος, η υπερφόρτωση εργασίας και η ασάφεια καθηκόντων μειώνουν την επαγγελματική ικανοποίηση και αυξάνουν την εξουθένωση. Παράγοντες όπως οι διαπροσωπικές σχέσεις, η κοινωνική υποστήριξη και η συνεργασία ενίσχυσαν την εργασιακή ικανοποίηση, ενώ οι βάρδιες και η έλλειψη πόρων προκάλεσαν δυσαρέσκεια. Στην Αφρική, η αυτονομία, η αναγνώριση, οι ανταμοιβές και η εργασία στον ιδιωτικό τομέα συνδέθηκαν θετικά με την εργασιακή ικανοποίηση. Συμπεράσματα: Η εργασιακή ικανοποίηση επηρεάζεται από ατομικά, οργανωτικά και κοινωνικά χαρακτηριστικά με αντίκτυπο στην επαγγελματική και προσωπική ζωή των υγειονομικών. Η υψηλή εργασιακή ικανοποίηση συνδέεται με μειωμένη εξουθένωση, αυξημένη δέσμευση και αποτελεσματικότητα, ενώ η χαμηλή οδηγεί σε απουσίες, παραιτήσεις και υποβάθμιση της ποιότητας φροντίδας. H ενίσχυση της επαγγελματικής ικανοποίησης στον κλάδο της υγείας απαιτεί ολιστική προσέγγιση, με στρατηγικές που εστιάζουν στη βελτίωση των συνθηκών εργασίας, την ενίσχυση της ηγεσίας και τη διασφάλιση της ψυχικής υγείας των εργαζομένων. Οι παρεμβάσεις αυτές είναι σημαντικές για την ευημερία των επαγγελματιών και την παροχή ποιοτικών υπηρεσιών υγείας.