Το Ταξίδι του Ήρωα»: Μελέτη Ψυχοεκπαιδευτικής Παρέµβασης µε Εργαλείο τη Θεραπευτική Γραφή και Στόχο την Ευηµερία των Εκπαιδευτικών Δευτεροβάθµιας Εκπαίδευσης σε Ελλάδα και Κύπρο
ENGLISH ABSTRACT Introduction: The discussion around occupational burnout is increasingly becoming established within the school context. The teaching profession is associated with a growing sense of emotional exhaustion, depersonalization, and a decreasing sense of personal achievement. This condition affects not only the relationships with colleagues and the performance of their students but also the overall health of the educators. The lack of systematic interventions for the prevention and management of this phenomenon necessitates the design and implementation of targeted psycho-educational interventions that focus on the well-being of educators within the school ecosystem. Objective: This study investigates the effectiveness of a psycho-educational intervention using therapeutic writing on the well-being of secondary education teachers of all specialties within the school context. Method: A novel therapeutic writing intervention was designed, based on Joseph Campbell's "Hero's Journey." To assess the effectiveness of the intervention, standardized Greek questionnaires were used to measure well-being, occupational burnout, mindfulness, empathy, psychological resilience, and sleep quality. The results were evaluated before and after the intervention. Qualitative data were also collected during the sessions and through participant feedback on their experience. Results: Of the 56 teachers who expressed interest in participating, 32 participated online, while 24 participated in person at their school. For the quality control of the questionnaires, data from those who completed the intervention (N=36) were used. The results indicate that the average measurements improved after the intervention, except for depersonalization, which showed a slight deterioration. Regarding the mode of participation, those who attended in person appeared to benefit more in terms of well-being, occupational burnout, psychological resilience, and empathy, while those who attended online benefited more in mindfulness and sleep quality. Finally, it was observed that those who had no prior experience with psychosocial care services benefited more in terms of improvements in mindfulness, empathy, psychological resilience, personal achievements, and sleep quality, whereas those with prior experience benefited comparatively more in terms of well-being and emotional exhaustion. Depersonalization showed a slight deterioration in both subgroups. Based on the qualitative data, the overarching theme of the need for connection with oneself and others was highlighted. Conclusions: The intervention positively contributed to the well-being of the participants, enhancing mindfulness and empathy, as well as sleep quality. Group members experienced participation as an experience of self-care and connection with themselves and others. Additionally, the need for the design of interventions aimed at the well-being of educators, promoting personal development alongside health education, was highlighted.
Thesis
Εισαγωγή: Ο λόγος για την εργασιακή εξουθένωση τείνει να εδραιώνεται και εντός σχολικού πλαισίου. Το επάγγελµα του εκπαιδευτικού συνδέεται µε διογκούµενο αίσθηµα συναισθηµατικής εξάντλησης, αποπροσωποίησης, καθώς και ελαττούµενο αίσθηµα προσωπικών επιτευγµάτων. Η κατάσταση επηρεάζει όχι µόνον τις σχέσεις µε τους συναδέλφους και τις επιδόσεις των µαθητών τους, αλλά και τη συνολική υγεία των εκπαιδευτικών. Η απουσία συστηµατικών παρεµβάσεων για την πρόληψη και αντιµετώπιση του φαινοµένου επιβάλλει την ανάγκη σχεδιασµού και υλοποίησης στοχευµένων ψυχοεκπαιδευτικών παρεµβάσεων, οι οποίες θέτουν στο επίκεντρο την ευηµερία των εκπαιδευτικών στο οικοσύστηµα του σχολείου. Σκοπός: Η παρούσα εργασία διερευνά την αποτελεσµατικότητα µιας ψυχοεκπαιδευτικής παρέµβασης θεραπευτικής γραφής για την ευηµερία των εκπαιδευτικών δευτεροβάθµιας εκπαίδευσης όλων των ειδικοτήτων εντός του σχολικού πλαισίου. Μέθοδος: Σχεδιάστηκε πρωτότυπη παρέµβαση θεραπευτικής γραφής, µε βάση το «Ταξίδι του Ήρωα» του Joseph Campbell. Για την αξιολόγηση της αποτελεσµατικότητας της παρέµβασης χρησιµοποιήθηκαν σταθµισµένα στα ελληνικά ερωτηµατολόγια για την ευηµερία και την εργασιακή εξουθένωση, την ενσυνειδητότητα και την ενσυναίσθηση, την ψυχική ανθεκτικότητα και την ποιότητα του ύπνου. Τα αποτελέσµατα αξιολογήθηκαν πριν και µετά την παρέµβαση. Συλλέχθησαν επίσης ποιοτικά δεδοµένα κατά τη διάρκεια των εργασιών, καθώς και µε την ανατροφοδότηση των συµµετεχουσών για την εµπειρία τους. Αποτελέσµατα: Από τις 56 εκπαιδευτικούς που εκδήλωσαν ενδιαφέρον να συµµετάσχουν, οι 32 συµµετείχαν διαδικτυακά, ενώ 24 συµµετείχαν διά ζώσης εντός της σχολικής µονάδας τους. Για τον ποιοτικό έλεγχο των ερωτηµατολογίων χρησιµοποιήθηκαν τα στοιχεία όσων ολοκλήρωσαν µέχρι τέλους την παρέµβαση (Ν=36). Με βάση τα αποτελέσµατα διαπιστώνεται ότι οι µέσες τιµές των µετρήσεων βελτιώθηκαν µετά την παρέµβαση, εκτός από την Αποπροσωποίηση, η οποία παρουσιάζει ελαφρά επιδείνωση. Σχετικά µε τον τρόπο συµµετοχής, οι διά ζώσης φαίνεται να επωφελήθηκαν περισσότερο στους άξονες της Ευηµερίας, της Εργασιακής Εξουθένωσης, της Ψυχικής Ανθεκτικότητας και της Ενσυναίσθησης, ενώ οι online επωφελήθηκαν περισσότερο ως προς την Ενσυνειδητότητα και την Ποιότητα του Ύπνου. Τέλος, φάνηκε να ευνοούνται περισσότερο ως προς τη βελτίωση στην Ενσυνειδητότητα, την Ενσυναίσθηση, Ψυχική Ανθεκτικότητα, τα Προσωπικά Επιτεύγµατα και την Ποιότητα Ύπνου, όσες δεν είχαν πρότερη εµπειρία από παροχή υπηρεσιών ψυχοκοινωνικής µέριµνας, ενώ όσες δήλωσαν ότι είχαν πρότερη εµπειρία επωφελήθηκαν συγκριτικά περισσότερο στη βελτίωση του δείκτη Ευηµερίας και της Συναισθηµατικής εξάντλησης. Η Αποπροσωποίηση παρουσίασε ελαφρά επιδείνωση και στις δυο υπο-οµάδες. Με βάση τα ποιοτικά δεδοµένα αναδεικνύεται το υπέρθεµα της ανάγκης για σύνδεση µε τον εαυτό και τους άλλους. Συµπεράσµατα: Η παρέµβαση συνέβαλε θετικά στην ευηµερία των συµµετεχουσών, ενισχύοντας την ενσυνειδητότητα και την ενσυναίσθηση, καθώς και την ποιότητα του ύπνου. Τα µέλη των οµάδων βίωσαν τη συµµετοχή ως εµπειρία αυτοφροντίδας, και σύνδεσης µε τον εαυτό και τους άλλους. Παράλληλα, αναδείχθηκε η ανάγκη για τον σχεδιασµό παρεµβάσεων που στοχεύουν στην ευηµερία των εκπαιδευτικών, προάγοντας την προσωπική ανάπτυξη παράλληλα µε την αγωγή της υγείας