Το Μεταναστευτικό Ζήτημα ως Πρόκληση και Ευκαιρία για την Ευρωπαϊκή Ένωση: Η Ελληνική Περίπτωση στο Επίκεντρο
ENGLISH ABSTRACT This dissertation explores how the issue of migration emerged both as a field of institutional and political challenge for the European Union during the period 2015 – 2024, and as an opportunity to enhance relevant European cooperation. The study investigates the evolving strengths and weaknesses of the EU’s approach to migration management, with emphasis on institutional preparedness and political solidarity, focusing on the case of Greece as a frontline member state that was called upon to address the consequences of an unprecedented level of human mobility. Accordingly, the present research adopts a methodology that combines qualitative data analysis with a specialised case study approach. The country studied was Greece, as a country of entry into the EU and transit of migratory flows and not as a country of final destination. The country was called upon to address the issue of migration in the midst of other parallel crises, such as the economic crisis and the pandemic crisis. Despite all the challenges that arose, such as the various security issues and the inability of the state apparatus and infrastructure to manage the flows, Greece addressed the issue through its cooperation with the European institutions, from which it received financial and operational support, and the development of its regional role as a pillar of political stability in the region, while also defending its own national interests.
Thesis
Η παρούσα διατριβή διερευνά πώς το μεταναστευτικό ζήτημα αναδείχθηκε τόσο ως πεδίο θεσμικής και πολιτικής πρόκλησης για την Ευρωπαϊκή Ένωση την περίοδο 2015 – 2024, όσο και ευκαιρία για την ενίσχυση της συναφούς ευρωπαϊκής συνεργασίας. Η εργασία διερευνά εν προκειμένω τις διαχρονικές δυνατότητες, αλλά και αδυναμίες της ενωσιακής προσέγγισης για τη διαχείριση της μετανάστευσης, με έμφαση στη θεσμική ετοιμότητα και την πολιτική αλληλεγγύη, θέτοντας στο επίκεντρο την περίπτωση της Ελλάδας, ως κράτους πρώτης γραμμής που κλήθηκε να αντιμετωπίσει τις συνέπειες μίας άνευ προηγουμένου ανθρώπινης κινητικότητας. Συνακόλουθα, η ανά χείρας έρευνα ακολουθεί μία μεθοδολογία που συνδυάζει την ποιοτική ανάλυση δεδομένων επί τη βάσει μίας εξειδικευμένης μελέτης περίπτωσης. Η χώρα η οποία μελετήθηκε ήταν η Ελλάδα, ως μία χώρα εισόδου στην ΕΕ και διέλευσης των μεταναστευτικών ροών και όχι ως μία χώρα τελικού προορισμού. Η χώρα κλήθηκε να αντιμετωπίσει το ζήτημα της μετανάστευσης εν μέσω άλλων παράλληλων κρίσεων, όπως ήταν η οικονομική κρίση και η κρίση της πανδημίας. Παρόλες τις προκλήσεις οι οποίες προέκυψαν, όπως είναι τα διάφορα ζητήματα ασφαλείας και η αδυναμία του κρατικού μηχανισμού και των υποδομών να διαχειριστούν τις ροές, η Ελλάδα αντιμετώπισε το ζήτημα μέσω της συνεργασίας της με τους Ευρωπαϊκούς θεσμούς, από τους οποίους έλαβε οικονομική και επιχειρησιακή υποστήριξη, και την ανάπτυξη του περιφερειακού της ρόλου ως πυλώνα πολιτικής σταθερότητας στην περιοχή, προασπίζοντας παράλληλα και τα δικά της εθνικά συμφέροντα.