Οι συμφωνίες Ζυρίχης-Λονδίνου: τα γεγονότα πριν και μετά τις Συμφωνίες και οι συνέπειες για τον κυπριακό ελληνισμό

Abstract

Η εργασία πραγματεύεται τα ιστορικά γεγονότα που μεσολάβησαν στη δημιουργία της Κυπριακής Δημοκρατίας, λίγο πριν τις Συμφωνίες Ζυρίχης-Λονδίνου και καταλήγει στα γεγονότα του 1964. Συγκεκριμένα μελετούμε την επιβολή των Συμφωνιών στον αρχιεπίσκοπο Μακάριο και τους Ελληνοκύπριους από τις εγγυήτριες δυνάμεις, την προσπάθεια άσκησης αδέσμευτης πολιτικής εκ μέρους της νεοσύστατης Κυπριακής Δημοκρατίας και την προσπάθεια πλήρους διεθνοποίησης του κυπριακού προβλήματος. Παράλληλα, εξετάζονται τα γεγονότα που προηγήθηκαν και ακολούθησαν της εισήγησης του αρχιεπισκόπου Μακαρίου για αναθεώρηση του συντάγματος της Κυπριακής Δημοκρατίας το 1963. Η εμπλοκή των Μεγάλων Δυνάμεων στην ευαίσθητη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου λόγω και της στρατηγικής σημασίας του νησιού, καθιστούσε ιδιαίτερα δύσκολη την όποια προσπάθεια απαγκίστρωσης από τις διάφορες χώρες που είχαν συμφέροντα στην Κύπρο. Δύσκολη ήταν ακόμα η ανάπτυξη αδέσμευτης εξωτερικής πολιτικής και η δημιουργία τέτοιων συνθηκών που να οδηγούν σε πραγματική ανεξαρτησία του κυπριακού κράτους. Η μελέτη μου αποσκοπούσε στην παρουσίαση των συμφωνιών Ζυρίχης - Λονδίνου, στην ανάδειξη των ιδιαιτεροτήτων του κυπριακού συντάγματος, στη στάση που τήρησαν τα διάφορα κράτη και πρόσωπα, και στο αποτέλεσμα των προσπαθειών για υλοποίηση των στόχων της κάθε πλευράς. Όσον αφορά τα αίτια της αποτυχίας της πρώτης Κυπριακής Δημοκρατίας, αυτά εντοπίζονται στην ύπαρξη ενός πολύπλοκου Συντάγματος, στην απουσία καλής θέλησης μεταξύ Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, στην εθνοτική αντιπαράθεση των δύο κοινοτήτων με αποκορύφωμα τις αντίστοιχες παραστρατιωτικές ομάδες και στους εκατέρωθεν ανεκπλήρωτους εθνικούς πόθους. Η εργασία κλείνει με την παρουσίαση των συμπερασμάτων μου για τα γεγονότα του 1964.

-- The project examines the historical events that have taken place to establish the Republic of Cyprus, just before the London and Zurich Agreements and ends up in the events of 1964. Specifically, we study the enforcement of the Agreements on Archbishop Makarios and the Greek Cypriots from the guarantors, the non-alignment policy effort on the part of the newly established Republic of Cyprus and the attempt of complete internationalization of the Cyprus problem. Moreover, a review of events that preceded and followed the proposal of Archbishop Makarios to revise the Constitution of the Republic in 1963, is also examined. The involvement of the Great Powers in the sensitive region of the Eastern Mediterranean, due to the island's strategic importance, made it extremely difficult for the island to attempt disengagement from the various countries that had interests in Cyprus. It was also difficult to develop non-aligned foreign policy and create such conditions that lead to real independence of the state of Cyprus. My study was aimed at the presentation of the Zurich - London agreements, the elevation of the particularities of the Cyprus Constitution, the attitude of the various states and individuals, and the result of efforts to achieve the objectives of each side. Regarding the causes of the failure of the First Republic, these are the existence of a complex Constitution, the lack of good will between Greek Cypriots and Turkish Cypriots, the ethnic confrontation of the two communities and the respective militias and national sides unfulfilled desires. The work ends with the presentation of my conclusions on the events of 1964.