Νομικές θωρακίσεις των διεθνών επενδύσεων σε περιόδους ενόπλων συγκρούσεων: Η αξιολόγηση του υπάρχοντος πλαισίου διεθνούς προστασίας των επενδύσεων στον τομέα της ενέργειας.

Abstract

Η παρούσα διπλωματική εργασία εξετάζει τη νομική προστασία των επενδύσεων σε συνθήκες πολιτικής αστάθειας και ένοπλων συγκρούσεων, με ιδιαίτερη έμφαση στις ενεργειακές επενδύσεις, οι οποίες αποτελούν κρίσιμο τομέα της παγκόσμιας οικονομίας. Στόχος της είναι η παρουσίαση και η αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας του υφιστάμενου νομικού πλαισίου, με βάση τις διεθνείς επενδυτικές συνθήκες και τις ειδικές ρήτρες που παρέχουν προστασία στους επενδυτές υπό ακραίες συνθήκες ένοπλων συγκρούσεων. Η εργασία ξεκινά με την ανάλυση βασικών εννοιών, όπως η ένοπλη σύγκρουση και ο γεωπολιτικός κίνδυνος, τονίζοντας τη σημασία τους στη διαμόρφωση των επενδυτικών στρατηγικών. Στη συνέχεια, επικεντρώνεται στη νομική προστασία που παρέχεται από το διεθνές επενδυτικό δίκαιο, τόσο από τις διεθνείς συνθήκες , όπως η Συνθήκη για τον Χάρτη της Ενέργειας , όσο και από επενδυτικές ρήτρες προστασίας, όπως οι ρήτρες πολέμου, οι ρήτρες πλήρους προστασίας και ασφάλειας, καθώς και οι ρήτρες ανωτέρας βίας. Εξετάζεται ο ρόλος αυτών, τόσο ως προς τη διασφάλιση των δικαιωμάτων των επενδυτών όσο και ως προς την προάσπιση της κυριαρχίας των κρατών υποδοχής. Μέσω της ανάλυσης του παρόντος νομικού πλαισίου σχετικά με την προστασία των ξένων επενδυτών, αναδεικνύονται σημαντικά κενά και περιορισμοί. Για παράδειγμα, οι ρήτρες πολέμου συχνά περιορίζονται σε μη διακριτική μεταχείριση, ενώ οι διατάξεις αποζημίωσης βασίζονται κυρίως στην εθνική και τη μεταχείριση του πλέον ευνοούμενου κράτους, χωρίς να διασφαλίζουν πλήρη αποκατάσταση των επενδυτών. Παράλληλα, οι ρήτρες ανωτέρας βίας, ενώ προστατεύουν τα κράτη υποδοχής από καταχρηστικές αξιώσεις, δημιουργούν ενίοτε ερμηνευτικές αβεβαιότητες. Η εργασία καταλήγει ότι το υπάρχον νομικό πλαίσιο είναι ανεπαρκές για να αντιμετωπίσει τις πολυπλοκότητες των σύγχρονων ένοπλων συγκρούσεων και γεωπολιτικών κινδύνων. Ως εκ τούτου, προτείνει τη θέσπιση ενός πολυμερούς νομικού πλαισίου, το οποίο να υπερβαίνει τα όρια του διμερούς χαρακτήρα και να ενσωματώνει τις αρχές του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου και του δίκαιου του πολέμου. Μια τέτοια μεταρρύθμιση θα ενίσχυε την ασφάλεια των επενδυτών, χωρίς να υπονομεύει την κυριαρχία των κρατών, διασφαλίζοντας παράλληλα τη βιωσιμότητα των ξένων επενδύσεων στις πιο ευάλωτες περιοχές του κόσμου